نحوه تعیین و محاسبه رهن کامل خانه

چه در قامت یک صاحبخانه باشید و چه در قالب یک مستاجر، احتمالا تا حالا سوالاتی درمورد تعیین مبلغ رهن خانه در ذهنتان ایجاد شده است و بارها از خودتان پرسیده‌اید که رهن کامل چند درصد قیمت خانه است؟ تصور کنید که یک خانه 100 متری در مرکز شهر دارید و قصد دارید تا آن را اجاره دهید؛ اما مبلغ رهن و اجاره عرفی که می‌توان برای این واحد مسکونی درنظر گرفت چقدر است و محاسبه رهن کامل این ملک چطور صورت می‌پذیرد؟

در این مقاله ما قصد داریم تا درمورد نحوه محاسبه رهن کامل ملک به روشی اصولی و طبق عرف بازار املاک توضیحاتی را ارائه دهیم. پس با ما همراه باشید

تعیین و محاسبه رهن کامل خانه ؛ چطور و چگونه؟

قبل از هرچیز لازم به یادآوری است که هیچ قانون و فرمول مشخص و معینی برای تعیین دقیق مبلغ رهن و اجاره املاک وجود ندارد؛ اما طبق عرف، مبلغ رهن کامل خانه بین یک چهارم تا یک ششم قیمت کلی آن درنظر گرفته می‌شود که بسته به شرایط و عوامل مختلف، متغیر خواهد بود:

دو فاکتور مهم در تعیین رهن کامل ملک

از جمله نکات و عواملی که در تعیین مبلغ رهن کامل خانه نقش پررنگی ایفا می‌کنند، می‌توان به دو مورد مهم اشاره کرد:

• قیمت هر مترمربع آن خانه (مبلغ کلی ملک): محاسبه اصلی مبلغ رهن کامل ملک، بر پایه قیمت کلی آن انجام می پذیرد.
• عمر خانه (سال ساخت خانه): دیگر نکته مهم در محاسبه رهن کامل خانه، سال ساخت خانه است که به بیانی دیگر نشانگر عمر خانه خواهد بود. به عنوان مثال مبلغ رهن کامل یک خانه نوساز به مراتب بالاتر از مبلغ رهن کامل یک خانه کاملا مشابه ولی ده سال ساخت خواهد بود.

علاوه بر این دو فاکتور، عواملی مانند متراژ ملک، لوکس بودن یا نبودن آن، ویلایی یا آپارتمانی بودن آن، محله‌ای که ملک در آن واقع شده، نرخ سود بانکی، موقعیت مالی مالک یا مستاجر و همچنین تعداد ملک‌های خالی قابل اجاره در محله نیز ممکن است تاثیراتی هرچند جزئی بر محاسبه رهن کامل خانه داشته باشند.

شیوه محاسبه رهن کامل خانه

تعیین مبلغ رهن کامل یک خانه براساس تعرفه موجود در بازار مسکن صورت می‌گیرد و با درنظر داشتن عمر ملک، بین یک چهارم تا یک ششم قیمت فروش خانه در شرایط روز، به‌عنوان مبلغ رهن کامل درنظر گرفته خواهد شد؛ یعنی مبلغ رهن کامل یک خانه نوساز، یک چهارم قیمت فروش خانه در آن زمان درنظر گرفته می‌شود و با افزایش عمر خانه، ضریب محاسبه مبلغ رهن خانه، به یک ششم قیمت کلی فروش خانه نزدیکتر خواهد شد.

یک مثال ملموس

یک خانه صد متری و نوساز را درنظر بگیرید که قیمت هرمترمربع آن ، تقریبا سی میلیون تومان است؛  قیمت کلی این ملک ۳ میلیارد تومان خواهد بود و با محاسبه یک چهارم این مبلغ، می توان نرخ تقریبی رهن کامل این ملک را اعلام کرد:

    قیمت کلی خانه                        3.000.000.000 تومان       = 30.000.000 * 100

  مبلغ رهن کامل خانه                      750.000.000 تومان      =  4 / 3.000.000.000

بدین‌ترتیب مبلغ کلی رهن کامل این خانه حدودا 750 میلیون تومان خواهد بود. حالا فرض کنید که همین خانه، خانه‌ای چند سال ساخت است که طبق عرف برای محاسبه و تعیین رهن کامل خانه، یک ششم قیمت آن در نظر گرفته می‌شود؛

    قیمت کلی خانه                        3.000.000.000 تومان       = 30.000.000 * 100

  مبلغ رهن کامل خانه                      500.000.000 تومان      =  6 / 3.000.000.000

مشاهده می‌کنیم که مبلغ رهن کامل همین خانه 100 متری چند سال ساخت با قیمت هرمتر مربع 30 میلیون تومان، حدودا 500 میلیون تومان خواهد بود.

البته مبالغ به دست آمده ، مبالغ تقریبی برای رهن کامل این خانه‌ها هستند و ممکن است طبق توافقات میان طرفین، قرارداد اجاره خانه به‌صورت رهن کامل امضا شده یا خانه به‌صورت رهن و اجاره در اختیار مستاجر قرار بگیرد که در اینجا می‌توان برپایه قیمت رهن کامل به دست آمده، مبلغ رهن و اجاره ملک را محاسبه کرد.

تبدیل رهن به اجاره و شیوه محاسبه آن

لازم به ذکر است که برای تبدیل رهن کامل به رهن و اجاره، فرمول قانونی وجود ندارد و عملا طبق عرف عمل می‌شود؛ بدین ترتیب که هر یک میلیون تومان پول پیش (رهن) را سی هزار تومان اجاره در نظر می‌گیرند و در نتیجه هر ده میلیون تومان را به 300 هزار تومان تبدیل می کنند که البته در شرایط مختلف این اعداد ممکن است دستخوش تغییراتی شوند.

به همین خاطر ما در مقاله‌ای مجزا توضیحات کاملی در مورد نحوه محاسبه و تبدیل رهن کامل به رهن و اجاره ارائه کرده‌ایم و مفصل درباره این موضوع توضیح داده‌ایم که توصیه می‌کنیم مطالعه این مقاله را از دست ندهید.

جمع بندی

تعیین و محاسبه رهن کامل خانه اگرچه فرمول ثابت و دقیقی ندارد، اما طبق عرف بازار مسکن، مبلغ رهن کامل هر خانه، بین یک چهارم تا یک ششم قیمت کلی فروش خانه در نظر گرفته می‌شود که بعد از تعیین این مبلغ، طبق توافق موجر و مستاجر، برای اجاره دادن ملک به صورت رهن کامل و یا رهن و اجاره تصمیم گیری خواهد شد.

لازم به ذکر است که بعد از توافقات نهایی برای امضای قرارداد اجاره، هر یک از طرفین موظف به پرداخت کمیسیون اجاره به مشاور املاک هستند که باید آن را جزو هزینه‌های پنهان هر معامله‌ای درنظر داشت و نحوه محاسبه آن نیز کار سخت و پیچیده‌ای نخواهد بود و البته باید با جزئیات و بایدها و نبایدهای آن نیز آشنا بود.

امیدواریم که با مطالعه این مقاله پاسخ سوالاتتان را گرفته باشید و خوشحال می‌شویم اگر سوالات یا تجربیاتتان را با ما درمیان بگذارید.