تا به حال برایتان این اتفاق افتاده که بعد از امضای قرارداد اجاره و پیش از تحویل گرفتن واحد و یا قبل از اتمام مهلت قرارداد، تصمیم به فسخ قرارداد اجاره گرفته باشید؟ انجام این کار روند قانونی خود را دارد و باید این مراحل طی شود. اما نکته‌ای که زیاد درباره آن صحبت نمی‌شود، تکلیف کمیسیون بنگاه بعد از فسخ قرارداد اجاره است.
حالا این سوال پیش می آید که تکلیف کمیسیون پرداختی به بنگاه برای اجاره ملک، بعد از فسخ قرارداد اجاره چه خواهد شد؟ آیا می‌توان کمیسیون رهن و اجاره را از بنگاه پس گرفت؟ آیا می‌توان مبلغ کمیسیون پرداخت شده را از طرف قرارداد دریافت کرد؟ در این مقاله ما قصد داریم تا در این رابطه بیشتر صحبت کنیم. پس با نیک بوم همراه باشید.
فسخ قرارداد اجاره
گاهی اوقات بعد از امضای قرارداد اجاره، قبل از تحویل گرفتن واحد و یا حتی پیش از اتمام مهلت قرارداد، مشکلاتی پیش می‌آید که طی آن، یکی از طرفین قرارداد (مالک یا مستاجر)، تصمیم به فسخ قرارداد اجاره می‌گیرند. این اقدام باید با دلایل موجه و در چارچوب قانون انجام شود که در مقاله‌ای مجزا به شرایط قانونی فسخ قرارداد اجاره خواهیم پرداخت.
اما دانستن این نکته ضروری است که به‌طور کلی فسخ قرارداد اجاره تنها با دلایل قانونی و موجه امکان‌پذیر است و البته اگر شرط یا شروطی در قرارداد ذکر باشد که طبق آن یکی از طرفین، اختیارات لازم برای فسخ قرارداد را داشته باشد، با استناد به شرط درج شده می‌تواند برای فسخ قرارداد اجاره اقدام کند که پس از تحقق شرط ، می‌تواند به دادگاه درخواست فسخ را ارائه دهد.
تکلیف کمیسیون بنگاه بعد از فسخ قرارداد اجاره چیست؟
لازم به ذکر است که پرداخت کمیسیون برای هر قراردادی که در بنگاه مشاوره املاک تنظیم می‌شود، از قرارداد رهن و اجاره گرفته، تا خرید و فروش ملک و یا مشارکت در ساخت اجباری و الزامی است؛ حتی اگر این قرارداد در نهایت فسخ یا اقاله شود.
هر بنگاه معاملات ملکی در ازای خدمات ارائه شده به طرفین که منتهی به امضای قرارداد می‌شود، مبلغی را تحت عنوان کمیسیون دریافت می‌کند که یا در قالب کمیسیون رهن و اجاره ملک، یا کمیسیون فروش ملک در نظر گرفته می‌شود و طبق قانون تجارت، وقتی قراردادی امضا شود ، برای آن حق‌الزحمه و دلالی تعلق می‌گیرد و فسخ و اقاله قرارداد تاثیری در کمیسیون پرداختی در آن قرارداد نخواهد داشت.
از همین رو حتی در صورت فسخ قرارداد نیز در صورتی که هر دو طرف قرارداد را امضا کرده باشند، این کمیسیون باید پرداخت شود و درصورتی که این مبلغ، قبلا پرداخت شده باشد، امکان پس گرفتن تمام یا بخشی از مبلغ پرداختی تحت‌عنوان کمیسیون املاک وجود نخواهد داشت؛ چه فسخ قرارداد قبل از تحویل ملک صورت پذیرد و چه قرارداد اجاره قبل از اتمام مهلت قرارداد فسخ شود.
مورد استثناء
تنها در یک صورت کمیسیون فسخ قرارداد اجاره پرداخت نخواهد شد و آن هم در شرایطی است که خود بنگاه عامل فسخ قرارداد بوده و این اتفاق در نتیجه اشتباه و تقصیر بنگاه املاک صورت گرفته باشد.
در حالت کلی بعد از امضای قرارداد اجاره ملک، هر یک از طرفین به طور مساوی، مبلغی را تحت عنوان کمیسیون اجاره ملک می‌پردازند. در صورتی که بعد از امضای قرارداد، یکی از طرفین خواهان فسخ قرارداد شود، باید علاوه بر حق کمیسیون اجاره خود، سهم کمیسیون طرف مقابل را نیز پرداخت کند. یعنی اگر در هنگام محاسبه کمیسیون، سهم هریک از طرفین از کمیسیون اجاره ملک، مثلا 3 میلیون تومان باشد، فردی که خواهان فسخ قرارداد است، می‌بایست مبلغ 6 میلیون تومان (سهم خودش و طرف مقابل را بپردازد) و در صورتی که کمیسیون قبلا پرداخت شده باشد، فرد خواهان فسخ باید 3 میلیون تومان به طرف مقابل پرداخت کند.
اما درصورتی که یکی از طرفین با اتکا به شرط و دلیلی قانونی، تصمیم به فسخ قرارداد بگیرد، پرداخت ضرر و زیان بر عهده طرفی است که تخلف کرده و خطای او منجر به فسخ قرارداد شده است. به عنوان مثال اگر مستاجر سه ماه اجاره بها را پرداخت نکرده باشد و شرطی بدین جهت در قرارداد اجاره ذکر شده باشد و قرارداد در نتیجه این تخلف او فسخ شود، مستاجر باید ضرر و زیان فسخ قرارداد و حق کمیسیون هر دو طرف را بپردازد.
سخن آخر
در صورتی که قرارداد اجاره به امضای هر دو طرف قرارداد رسیده باشد، در صورت فسخ قرارداد، طرفی که برای فسخ اقدام کرده موظف به پرداخت کامل حق کمیسیون اجاره خواهد بود، یعنی هم باید سهم خود از حق کمیسیون را بپردازد و هم سهم طرف مقابل را.
در صورتی که هزینه کمیسیون اجاره قبلا پرداخت شده باشد نیز فرد فسخ کننده، باید در زمان فسخ، سهم کمیسیون پرداخت شده از سوی طرف دیگر را به او بپردازد.
اما شما به عنوان یکی از طرفین قرارداد اجاره ملک باید بدانید که حتی در صورت فسخ قرارداد نیز بنگاه‌های معاملات املاک موظف به برگرداندن کمیسیون معامله نیستند. چرا که طبق قانون تجارت، وقتی قرارداد امضا می‌شود، برای آن حق‌الزحمه و دلالی تعلق می‌گیرد و فسخ و اقاله قرارداد تاثیری در کمیسیون پرداختی در آن قرارداد نخواهد داشت.
