آشنایی با وظایف و حقوق بین المللی مستاجران

گسترش شهرنشینی باعث شده تا بسیاری از افراد که قادر به خرید خانه نیستند، با اجاره کردن خانه و آپارتمانهایی در شهرها ساکن شوند و همین موضوع تدریجا باعث شده تا ضوابط و مقررات شهرنشینی نیز گسترش یافته و قوانین جدیدی وضع شوند تا افراد به حقوق و وظایف خود در زندگی شهری واقف شوند. مثالهای زیادی وجود دارد که در آن حقوق مستاجر توسط یک سری قوانین و هزینه های غیر ضروری که توسط صاحبان ملک وضع می شود پایمال شده است. از طرف دیگر سوء استفاده های فراوانی نظیر ایجاد مزاحمت، از بین بردن آرامش عمومی و یا انجام کارهای غیر قانونی یا ضد اجتماعی نیز توسط مستاجرین دیده می شود. از همین رو ما در این مقاله قصد داریم تا به برخی از وظایف و حقوق مستاجر در آپارتمان بر طبق قوانین و اصول بین المللی اشاره کنیم.

مهمترین حقوق و وظایف مستاجران

در تمام جوامع مستأجرین و مالکان بر روی یک سری قوانین مشخص توافق دارند و در تمام دوران اجاره نشینی از آن پیروی می‌کنند. در اینجا نگاهی به وظایف و حقوق مستاجر که تحت عنوان توافق اجاره یا قوانین قولنامه بیان می شود می پردازیم. ضمن اینکه باید در نظر داشت که برخی از حقوق و وظایف مستاجرین در کشورهای مختلف متفاوت است و ما در این مقاله به برخی از قوانین بین المللی در این رابطه می پردازیم:

آشنایی با حقوق مستاجران

در این بخش از مقاله به برخی از حقوق اصلی مستاجر در طول دورانی که ملکی را به صورت اجاره در اختیار دارد اشاره خواهیم کرد.

• بهره گیری از اقامتگاهی امن و قابل سکونت

یکی از حقوق مستاجران این است که آپارتمان یا محل اقامتی که تحویل می گیرد امن و تمیز باشد و به خوبی از آن نگهداری شده باشد. اگر در طول اقامت مستاجر، بخشی از خانه نیاز به تعمیر داشته باشد، هزینه آن باید توسط موجر پرداخت شود.

• امضا و دریافت یک نسخه از قرارداد اجاره

مستاجر و موجر توافقنامه کتبی قانونی با عنوان اجاره نامه را به امضا می رسانند. این اجاره نامه در دو نسخه تهیه می شود و نسخه اصلی در نزد موجر باقی ماند.

• احترام به حریم خصوصی

موجر نمی تواند هر زمانی که اراده کرد وارد ملکی که اجاره داده بشود. اگر موجر قصد بازدید از ملک اجاره داده شده را داشته باشد، باید از ۲۴ ساعت قبل به مستاجر اطلاع داده و بازدید از ملک در ساعتهای معقولی انجام شود.

• بهره گیری از امکانات رفاهی

از دیگر حقوق مستاجر حق دسترسی کامل به امکانات رفاهی آپارتمان یا مجتمع مسکونی نظیر پارک، سالن ورزشی، استخر و تمام مشاعات است؛ البته به شرط اینکه از آنها به درستی استفاده نمایند.

• حق پارکینگ

اصولا پارکینگ ملک در طول مدت اجاره در اختیار مستاجر قرار می گیرد تا وسیله نقلیه خود را در آنجا پارک کند؛ البته این موضوع باید در اجاره نامه ذکر شود. در غیر این صورت مستاجر، می تواند اتومبیلش را در فضاهای مشاع پارکینگ در داخل محوطه مجتمع پارک کند و ممکن است بابت این سرویس مبلغی از پیش تعیین شده پرداخت کند. موجر نباید مستاجر را مجبور کند که ماشینش را داخل خیابان پارک کند. همچنین مستاجر این حق را دارد که در صورت نیاز برچسب مخصوص ساکنین مجتمع مسکونی بر روی ماشین خود نصب کند.

• دریافت رسید پرداخت اجاره بها

مستاجرین باید بابت پیش پرداخت خانه، پرداخت اجاره ماهانه یا هزینه‌ای که بابت تعمیرات می‌پردازند از صاحبخانه‌ رسید دریافت کنند. بیشتر مالکان آپارتمان ها پولی بابت نگهداری از مستاجر دریافت نمی کنند.

• دعوت کردن میهمان

یکی از حقوق مستاجر حق دعوت کردن دوستان، خانواده و همکاران خود را در آپارتمان است. اگر یکی از اعضای خانواده یا هر فرد دیگری، خارج از افراد ذکر شده در قرارداد، به آپارتمان نقل مکان کرده و برای مدت طولانی آنجا بماند، در صورتی که در زمان قرار داد چنین توافقی انجام نشده باشد، مستاجر موظف است که موجر را در جریان قرار دهد.

• بهره گیری از سرویس های خدماتی

مستاجر اجازه استفاده از سرویسهای خدماتی را خواهد داشت؛ سرویسهایی نظیر نظافتچی، مراقبین آسانسور، نگهبان های مجتمع، برقکار، نجار و… . همچنین مستاجر در عین حال می تواند برای نظافت منزل خود، از نیروهای نظافتچی کمک بگیرد.

• محدودیت و تهدید ممنوع

موجر اجازه ندارد که به بهانه عقب افتادن یا عدم پرداخت اجاره بها توسط مستاجر آب، گاز یا برق خانه را قطع کند. همچنین نمی تواند محدودیت ها یا قوانینی غیرقانونی برای مستاجر وضع کند. اقداماتی نظیر دریافت پول به بهانه های دروغین، نداشتن اجازه برای نگهداری از حیوانات خانگی در آپارتمان یا عدم اجازه ورود به ساختمان بعد از ساعتهایی خاص.

• هشدار تخلیه

موجر نمی تواند قبل از اتمام مدت زمان اجاره ، مستاجر را مجبور به تخلیه ملک کند، مگر اینکه مستاجر اجاره بها را پرداخت نکرده باشد، یا خانه را بدون اجازه موجر به شخص دیگری اجاره داده باشد یا مرتکب اعمال خلاف قانون یا خلاف قرارداد شده باشد، شخصی ضد اجتماعی باشد و یا اینکه مالک خود نیاز به اقامت در آن واحد مسکونی را داشته باشد. اگر موجر بخواهد که مستاجر، خانه را به هر دلیل واقعی و اجتناب‌ناپذیری تخلیه کند، باید حداقل یک ماه قبل به او اطلاع دهد تا مستاجر بتواند تمهیدات لازم را اندیشیده و در زمان از پیش تعیین شده واحد را تخلیه کند.

• بازگرداندن پیش پرداخت

موجر موظف است در پایان مدت قرارداد، مبلغی را که به عنوان پیش پرداخت به هنگام امضای قرارداد از مستاجر دریافت کرده بود به او بازگرداند. موجر می تواند مقدار مشخصی از ودیعه را برای قبوض پرداخت نشده مانند قبض گاز، برق و …و تعمیرهای جدی یا تخریب هایی که در زمان اقامت مستاجر اتفاق افتاده (اصطحکاک های جزیی شامل این تخریب ها نمی شوند) نزد خود نگه دارد. اما تعیین مقدار این مبلغ خسارات بعد از صحبت بر سر جزئیات با مستاجر امکان پذیر است و بعد از انجام هزینه های مذکور باید الباقی پولی که گرو نگه داشته شده بود به مستاجر پس داده شود.

• حق طرح شکایت

اگر مستاجر با آزار و اذیت از طرف موجر مواجه شود و اگر شرایط موجود در قرارداد توسط مالک یا موجر نقض شده باشد، مستاجر حق طرح شکایت بر علیه موجر به پلیس را دارد. یا درصورت موارد شدیدتر می تواند شکایت را به مراجع قضایی ببرد. (البته بهتر است طرح شکایت توسط مستاجر بعد از این باشد که مستاجر مطمئن شود موجر نمی‌تواند راه گریزی در مواد قانونی موجود در قرارداد پیدا کند و اینکه عمل او نقض قانون بوده است).

آشنایی با وظایف مستاجر در قبال موجر

حالا و بعد از پرداختن به حقوق مستاجر ، وقت آن رسیده که در مورد وظایفی که مستاجر در طول مدت اجاره کردن آپارتمان برعهده دارد نیز صحبت کنیم:

• پرداخت به موقع هزینه ها

مستاجرین موظف هستند که هزینه های ماهیانه نظیر اجاره خانه، قبض‌های آب، برق، گاز و تلفن، هزینه شارژ ساختمان، یا هر هزینه دیگری که در هنگام قرارداد بر سر آن توافق شده را به موقع پرداخت کنند.

• پیروی از قوانین

مستاجر باید به عنوان یک عضو وظیفه شناس می بایست یک کپی از آیین نامه مجتمع مسکونی را تهیه کرده یا حداقل با قوانین و مقررات عضویت مجتمعی که در آن زندگی می کند آشنا باشد تا بتواند مطابق با آنچه در زندگی جمعی به عنوان رفتاری مقبول و متمدنانه تلقی می شود رفتار کند.

• حفظ پاکیزگی

مستأجر باید از ملک استیجاری به خوبی مراقبت کند و در طول زمان اجاره آسیبی به خانه یا آپارتمان وارد نکند. اگر مستاجر مسبب هرگونه آسیب یا تخریبی در ساختمان مثل آسیب به سیستم نورپردازی یا سیستم گرمایش آب یا هر چیز دیگر شده باشد، موظف است که هزینه تعمیر آن را بپردازد. اما اگر بخشی از وسایل خانه خود به خود از کار افتاد یا بخشی از خانه‌ تخریب شد، مستاجر باید آن را تعمیر کرده و مبلغ آن را از موجر دریافت کند.

• ممنوعیت اجاره ملک به فردی دیگر

یکی دیگر وظایف مستاجر در قبال موجر این است که نباید برای مدتی طولانی آپارتمان را رها کرده و برود (مگر اینکه در این مورد از قبل با صاحب ملک صحبت کرده باشد). همچنین همانطور که در اکثر بندهای قراردادها ذکر شده مستاجر اجازه ندارد که آپارتمان را به شکل غیرقانونی به فرد دیگری اجاره دهد. اگرچه در صورتی که بین مستاجر و موجر توافق صورت گرفته شده باشد این امر قابل قبول است که درهرصورت اجازه نامه کتبی از طرف موجر الزامی است.

• توافق برسر افزایش اجاره در هنگام تمدید

به طور معمول نرخ اجاره بها بعد از اتمام قرارداد یک ساله افزایش می یابد و مستاجر در صورتی که بخواهد برای سال آینده مجددا قرارداد اجاره اش را تمدید کند، موظف به پرداخت این افزایش نرخ است. درصد افزایش سالیانه قیمت ها در هر کشور متفاوت است.

• مزاحمت برای همسایه ها ممنوع

مستاجرین نباید برای سایر همسایگان ایجاد مزاحمت و ناراحتی کنند. همچنین نباید با رفتار بی ادبانه، پرت کردن آشغال در محوطه، استفاده شخصی از فضای مشاعات، برگزاری مهمانی های بزرگ، بلند کردن صدای موزیک، جر و بحث و دعوا کردن با صدای بلند و … برای همسایه ها ایجاد ناراحتی کنند. به عبارت دیگر هیچ عملی از سوی مستاجر نباید باعث شکایتی از طرف سایر ساکنین مجتمع شود.

در حالت ایده‌آل مجتمع مسکونی نباید در تصمیمی که صاحب خانه برای اجاره دادن می‌گیرد، مداخله کند. مجتمع مسکونی اجازه ندارد در شرایط نژادی، مذهبی، جنسیتی یا زناشویی مستاجر دخالت کرده و یا تبعیض قائل شود. صاحبان خانه ها با درک شرایط و مقررات مجتمع های مسکونی ترجیح می دهند که خانه هایشان را به مستاجرین قابل قبول و قابل اعتمادی که در مصاحبه و دیدار اولیه خوب و معقول به نظر می رسند اجاره دهند.

در این مقاله سعی کردیم تا به اصلی ترین وظایف و حقوق مستاجر اشاره کنیم. وظیفه هریک از ما به عنوان شهروندان یک جامعه بزرگ این است که به حقوق خود واقف بوده و درعین حال وظایفمان را به بهترین نحو ممکن انجام دهیم.

منبع: My Gate