باتوجه به اهمیت ساختمان‌سازی در صنایع کشور و پیشرفت علم و تکنولوژی، هرروزه نظارت دقیق‌تری بر طراحی و اجرای سازه‌های مختلف صورت می‌گیرد. بدون شک این موضوع باعث رشد و شکوفایی بیشتر در صنعت ساختمان‌سازی می‌شود و سرمایه‌گذاران دقت عمل را بالاتر می‌برند. بنیادی‌ترین قسمت سازه اسکلت ساختمان است و همیشه توجه ویژه‌ای را باید به آن کرد. دوام و استحکام اسکلت ساختمان در برابر عوامل و فشارهای مختلف است که ایمنی آن را تضمین می‌کند. ساختمان‌ها معمولاٌ با استفاده از دو روش فلزی و بتنی اسکلت‌بندی می‌شوند و انتخاب هریک از این روش‌ها به عوامل گوناگونی مثل منطقه‌ی آب و هوایی، میزان بودجه، شرایط و کیفیت اجرا، مسائل فنی سازه و غیره بستگی دارد. همچنین تشخیص انتخاب هریک از این دو روش بر عهده‌ی مهندس‌های باتجربه است که با بررسی عوامل ذکرشده نوع اسکلت‌بندی بنا را انتخاب می‌کنند. تمرکز این مقاله روی استفاده از اسکلت فلزی در ساختمان‌سازی است و مزایا و معایب آن برشمرده می‌شود.
اهمیت اسکلت فلزی در ساختمان‌سازی
اسکلت فلزی از گذشته‌های دور در ساختمان‌سازی نقش مهمی به عهده داشته است. دلیل این موضوع مقاومت بالای آن در برابر عوامل مختلف است. این نوع از اسکلت از مقاوم‌ترین ماده یعنی فولاد ساخته می‌شود و پیشینه‌ی اجرایی بسیار طولانی در ساخت‌وساز ساختمان دارد. در ساخت بسیاری از سازه‌های ابتدایی بشر از چدن استفاده می‌شد اما با گذشت آهن چکش‌خوار جایگزین می‌شود و امروزه فقط فولاد مورد قبول سازندگان است.
مزایای استفاده از سازه‌های فولادی
در اجرای اسکلت فلزی از تیر، ستون و فولاد استفاده می‌شود. در این سازه‌ها نحوه‌ی قرارگیری ستون‌ها به شکل عمودی و افقی است. از این رو آنها از تعادل نسبی برخوردار هستند. تمام مراحل کنترل کیفیت اسکلت فلزی تحت نظارت قرار می گیرند و به همین دلیل می‌توان گفت این سازه، اسکلتی مقاوم و قابل اطمینان برای ساختمان است.
- بالا رفتن کیفیت سازه به‌دلیل استفاده‌ی کمتر از مصالح در این نوع ساختمان‌ها.
- پایین بودن وزن اسکلت فلزی در مقایسه با اسکت بتنی و درنتیجه کاهش وزن ساختمان.
- دوام بالا و عمر طولانی ساختمان‌‌هایی با این نوع اسکلت.
- بالا بودن سرعت اجرایی ساخت‌وساز با استفاده از اسکلت فلزی.
- شکل پذیری بالای فولاد و مقاوم‌بودن آن در برابر تحمل ضربه و نیروهای دینامیکی فوق‌العاده.
- قابلیت مقاوم‌سازی با استفاده از جوش و پرچ قطعات جدید.
- پایین بودن حجم مصالح و فونداسیون در سازه‌های فلزی.
- مقاوم در برابر تنش‌های بزرگ به‌دلیل خاصیت ارتجاعی فولاد.
- استحکام سازه‌های فلزی در برابر زلزله.
معایب سازه‌های فولادی
فولاد در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بالایی ندارد و درنتیجه به‌خاطر خوردگی قطعات ممکن است منجر به کاهش ابعاد شود و به تعمیر و نگهداری نیاز باشد. در اسکلت فلزی اصولاً تعداد قطعات فلزی زیاد اما ابعاد آنها کوچک است. به‌همین دلیل گرایش آنها درمقایسه با کمانش یک عیب بزرگ به‌حساب می‌آید. همچنین نبود جوشکاری مناسب قطعات و نظارت دقیق مهندسان ممکن است مقاومت سازه را با مشکل روبه‌رو سازد. در صورت افزایش دمای اسکلت فلزی به ۵۰۰ الی ۶۰۰ درجه، مقاومت و تعادل ساختمان به خطر می‌اندازد.
