بنا بر اعلام رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، با آغاز مردادماه، اخذ مالیات از خانه‌های خالی هم آغاز خواهد شد و نخستین مالیات از خانه‌های خالی در مرداد ماه، به اندازه نصف ارزش اجاره ماهانه دریافت می‌شود.
طبق ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم واحدهای مسکونی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان به‌عنوان “واحد خالی” شناسایی شوند، از سال دوم به بعد مشمول مالیاتی معادل مالیات بر اجاره به شرح زیر خواهند شد:
- سال دوم: معادل یک دوم مالیات متعلقه
- سال سوم: معادل مالیات متعلقه
- سال چهارم و به بعد: معادل یک و نیم (۱.۵) برابر مالیات متعلقه
راه اندازی سامانه املاک و اسکان
در این راستا، وزارت راه و شهرسازی در بهمن ماه ۱۳۹۸ از سامانه املاک و اسکان که به منظور شناسایی واحدهای خالی ایجاد شده و در آن اطلاعات واحدهای مسکونی کشور درج می‌شود رونمایی و آن را در مردادماه ۱۳۹۹ اجرایی کرد.
به این سامانه وظیفه دیگری هم علاوه بر شناسایی خانه‌های خالی محول شد: شناسایی محل سکونت خانوار؛ طبق قانون هرخانوار می‌تواند یک اقامتگاه دائمی در شهر محل سکونت و یک اقامتگاه فرعی در شهری غیر از محل سکونت داشته باشد که این موارد مشمول مالیات نمی‌شوند؛ اما مازاد بر آن اگر هر واحدی داشته باشد مشمول مالیات خواهد شد.
همچنین، اگر این افراد واحدهای بیشتری داشته باشند، اما خالی نباشند، مشمول مالیات نخواهند شد.
الزام تمامی مردم به ثبت املاک
از همین رو و براساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، تمامی مردم از روز پنجشنبه (۱۹ فروردین ۱۴۰۰) مکلف به ثبت املاک تحت تملک خود در سامانه املاک و اسکان به نشانی amlak.mrud.ir شدند که این موضوع تا پایان شهریورماه امسال ادامه خواهد داشت.
بر اساس بند ۷ از تبصره ۸ اصلاحیه ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم مصوب پنجم آذرماه ۱۳۹۹ مجلس، دستگاه‌های اجرایی مکلفند خدمات خود از قبیل افتتاح حساب بانکی و صدور دسته چک، یارانه و کمک معیشتی، تعویض پلاک خودرو، فروش انشعاب آب، برق، تلفن و گاز طبیعی و بسیاری دیگر از خدمات را صرفا با اخذ کد ملی و بر اساس کدپستی یا شرح نشانی یکتای درج شده مربوط به اقامتگاه اصلی افراد در سامانه املاک و اسکان کشور ارایه کنند.
بنابراین، کسانی که املاک تحت تملک خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت نکرده باشند، از بهره‌مندی از خدمات ذکر شده محروم می‌شوند.
ثبت‌نام سه میلیون خانوار در سامانه
طبق آماری که محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی ـ در ۲۶ تیرماه ۱۴۰۰- ارائه کرد، تاکنون سه میلیون خانوار در سامانه جامع املاک و اسکان ثبت‌نام کرده‌اند و این درحالی است که برآوردها از وجود ۲۸ میلیون واحد مسکونی در کشور حکایت دارد.
علاوه براین، اواخر سال گذشته، وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد که ۱.۳ میلیون خانه خالی را شناسایی و برای اخذ مالیات به سازمان امور مالیاتی معرفی کرده و قرار است در مردادماه امسال با اخذ مالیات از خانه‌های خالی ، مشمول مالیات واحدهای خالی از سکنه شوند.
آغاز اخذ مالیات از خانه‌های خالی
در این زمینه، رئیس کل سازمان امور مالیاتی نیز اعلام کرد که اخذ مالیات از خانه‌های خالی برای نخستین بار در مردادماه امسال و به اندازه نصف ارزش اجاره ماهانه آن دریافت خواهد شد.
او در عین حال به مردم توصیه کرده که برای مواجه نشدن با مالیات‌های بسیار سنگین، خانه‌های خود را اجاره دهند، زیرا هدف اصلی از اخذ مالیات از خانه‌های خالی کسب درآمد نیست، بلکه این است که افراد خانه‌هایشان را خالی نگذارند. با این تفاسیر، طبق اعلام مسئولان در ماه جاری اولین مالیات از خانه‌های خالی اخذ می‌شود.
چه کسانی مشمول مالیات خانه خالی می‌شوند
نگاهی به جزئیات اخذ مالیات از خانه‌های خالی نشان می‌دهد که براساس قانون مالیات‌های مستقیم، هر واحد مسکونی در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور، در هر سال مالیاتی در مجموع بیش از ۱۲۰ روز ساکن یا کاربر نداشته باشد، به عنوان خانه خالی شناسایی شده و مشمول مالیات خواهند شد..
همچنین، مالکان دو واحد مسکونی در شهر محل سکونت خود، مالکان بیش از دو واحد مسکونی مشمول مالیات خواهند بود. درعین حال اگر یک یا چند واحد بیش از ۱۲۰ روز خالی باشد، نیز مشمول مالیات خواهد شد. البته مالکان دو واحد مسکونی؛ یکی در شهر محل سکونت و دیگری در شهر یا روستایی دیگر از این مالیات معاف هستند.
علاوه براین، خانه‌های واقع در شهرهای کمتر از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و روستاها مشمول مالیات نخواهند شد اما به هر ترتیب آنها نیز باید در سامانه ثبت شوند.
محاسبه میزان مالیات بر خانه‌های خالی
میزان مالیات برای خانه‌های خالی اشخاص حقیقی در سال‌های اول، دوم و سوم به ترتیب ۶، ۱۲ و ۱۸ برابر است و جرائم مالیاتی خانه‌های خالی اشخاص حقوقی و دستگاه‌های دولتی، دو برابر مالیات اشخاص حقیقی است؛ به گونه‌ای مالیات این افراد در سال‌های اول، دوم و سوم به ترتیب معادل ۱۲، ۲۴ و ۳۶ برابر ارزش اجاره واحد محاسبه می‌شود.
برای روشن شدن چگونگی محاسبه مالیات خانه‌های خالی بحث را با یک مثال به پایان می‌بریم؛ بدین ترتیب که اگر یک واحد مسکونی با ودیعه ۵۰ میلیون تومان و اجاره ماهیانه دو میلیون تومان، بیش از چهار ماه خالی بماند در سال اول مشمول ۳۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مالیات خواهد شد.
منبع: خبرگزاری ایسنا
