محله شهرآرا ، محله‌ای قدیمی در منطقه دو شهرداری تهران است که از اولین محله‌های تهران است که توسعه شهرنشینی به صورت عمودی و ساخت آپارتمان را در گذشته‌اش دارد. شهرآرا در حقیقت بخشی از محله بزرگ ستارخان است و پیشینه‌اش با این محله گره خورده است.
شهرآرا با وجود امکانات کافی شهرنشینی که در دل خود گنجانده، از دسترسی به بزرگراه‌های اصلی تهران گرفته تا امکاناتی مثل پارک، مدرسه، مسجد و بیمارستان رسول اکرم و…محله‌ای دنج و مناسب برای سکونت است و با دسترسی خوب شهری و واقع نشدن در داخل محدوده طرح ترافیک، موقعیت خوبی برای زندگی و راه‌اندازی دفتر کار است.
در این نوشتار به محله شهرآرا می‌رویم و با امکانات و ویژگی‌های این محله آشنا می‌شویم.
محله شهرآرا کجاست؟
محله شهرآرا از محله‌های غرب تهران، در دل محله ستارخان و شمال این محله و در منطقه دوی شهرداری تهران است. این محله از شمال به بزرگراه جلال‌آل‌احمد و محله گیشا، از جنوب به خیابان ستارخان، از شرق به بزرگراه چمران و از غرب به بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری منتهی می‌شود.
محله تهران ویلا، شهرک آزمایش و برق آلستوم و محله گیشا از همسایگان این محله هستند.
پیشینه محله شهرآرا
عمر محله شهرآرا به 50 سال پیش می‌رسد. یعنی دورانی که شهر تهران تدریجا وارد فاز توسعه شهرنشینی، آن هم به‌صورت عمودی و ساخت آپارتمان‌های دو و سه طبقه شد.
گفته می‌شود که در سال 1336، حاج مهدی دریانی با خرید زمین‌های بایر این منطقه که بخشی از زمین‌های روستای طرشت آن زمان بود، کار آبادسازی محله شهرآرا را آغاز کرد. حاج دریانی کار ساخت آپارتمان‌های شهرآرا را توسط مهندسان آلمانی انجام داد و آلمانی‌ها آپارتمان‌هایی با نمای آجری سرخ‌رنگ دریانی را در مدت پنج سال ساختند.
این مجتمع مسکونی آپارتمانی هشتصد واحدی، در 23 بلوک ساختمانی و فضای سبز پیرامون آن ساخته و به‌صورت قسطی و با پیش قسط 30 هزارتومان به متقاضیان فروخته شد و تدریجا محله شهرآرای فعلی اینگونه جان گرفت.
دسترسی محله شهرآرا
شهرآرا برای ساکنینی که دارای خودروی شخصی هستند در مسیر بزرگراه‌های اصلی تهران قرار دارد. بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری در غرب این محله واقع شده که شمال‌غرب و جنوب‌غربی تهران را به هم وصل می‌کند. سمت دیگر این محله، یعنی در غرب شهرآرا، بزرگراه چمران قرار گرفته که شمال تهران را به جنوب تهران می‌رساند.
بزرگراه شرق به غرب جلال‌آل‌احمد هم که در ضلع شمالی محله شهرآرا واقع شده است. از نظر دسترسی به حمل‌ونقل عمومی، این محله دارای خطوط اتوبوسرانی است و از طریق میدان توحید و بزرگراه چمران به خطوط اتوبوس تندرو (BRT) دسترسی دارد.
از سوی دیگر ایستگاه متروی شادمان و ایستگاه متروی دانشگاه تربیت مدرس (واقع در تقاطع بزرگراه چمران با بزرگراه جلال آل‌احمد)، نزدیک‌ترین ایستگاه‌های مترو به این محله هستند.
دو مجتمع مسکونی معروف و قدیمی به نام‌های کوی نویسندگان و مجتمع مسکونی کوشک و در عین حال مجتمع‌های مسکونی زیتون، ارکیده، نسترن، ناهید، ستارخان ونسیم در محله شهرآرا قرار دارند.
خیابان‌های اصلی محله شهر آرا
خیابان‌های شهرآرا، آرش‌مهر، پاتریس لومومبا، منصوری، منتظر قائم و ملکوتی از خیابان‌های اصلی این محله هستند. در عین حال چند ساختمان بزرگ در این محله واقع شده که خیلی‌ها محله شهرآرا را به همین ساختمان‌ها می شناسند؛ یکی ساختمان بزرگ اداره مرکزی بانک کشاورزی که در ضلع شمالی محله شهرآرا و نبش بزرگراه جلال احمد واقع شده است.
دیگری هم اداره پلیس مهاجرت و اداره گذرنامه است که در انتهای خیابان شهرآرا، نرسیده به ستارخان قرار دارد.
در انتهای خیابان شهرآرا به سمت ستارخان، پمپ بنزین قدیمی شهرآرا واقع شده و اهالی محله‌های شهرآرا و ستارخان برای سوختگیری خودروهایشان، نیازی به خروج از محله ندارند.
اما اگر بخواهیم از مجتمع‌های مسکونی این محله صحبت کنیم، نباید کوی نویسندگان و مجتمع مسکونی کوشک را فراموش کنیم:
کوی نویسندگان
مجتمع مسکونی کوی نویسندگان که محل زندگی جمعی از نویسندگان و روزنامه‌نگاران قدیمی کشور است، در شمال محله شهرآرا و نبش بزرگراه جلال آل‌احمد قرار دارد. کوی نویسندگان یک مجتمع مسکونی با 10 هزار‌مترمربع مساحت است که 500 نفر جمعیت دارد و بیشتر ساکنان این کوی، نویسندگان و روزنامه‌نگاران قدیمی هستند. البته در سال‌های گذشته، بسیاری از ساکنان کوی از این مجتمع کوچ کرده‌اند و این منطقه دیگر بافت ساکنان قدیمی‌اش را ندارد.
زمین‌های این منطقه قبل از انقلاب، جزو املاک یکی از سیاستمداران زمین دار قاجار و پهلوی به نام محمدعلی نظام‌مافی بود. نظام‌مافی، زمین‌های این منطقه را به سندیکای نویسندگان آن زمان فروخت و ساختمان‌های کوی در سال 1355، توسط شرکتی به نام آکروپل ساخته شد.
اعضای سندیکا با سرمایه شخصی و وام بانکی، واحدهای مسکونی کوی نویسندگان را خریداری کردند. نویسندگان و روزنامه‌نگاران سرشناسی مثل حمید مصدق، ذبیح‌الله منصوری، جواد مجابی، مسعود مهاجر، اسماعیل جمشیدی، عبدالرضا میربلوک، بهمن رضایی، احمد بشیری، منوچهر لطیف، خسرو شاهانی، حسین آل‌ابراهیم، احمد الوند، یدالله ذبیحیان و… در این شهرک سکونت داشته‌اند.
مجتمع مسکونی کوشک
دو برج مسکونی کوشک هم از مجتمع‌های مسکونی قدیمی محله شهرآراست که در سال ۱۳۵۳ به شیوه برج‌سازی انگلیسی ساخته شده و در بزرگراه جلال آل‌احمد، خیابان منصوری کیا، بلوار غربی، خیابان امام منتظر(عج) واقع شده است.
فضاهای سبز و تفریحی محله شهرآرا
محله شهرآرا دو پارک بزرگ به بوستان شهرآرا و پارک ستارخان را در خود دارد و همچنین در گوشه و کنارش پارک‌های کوچک محلی مثل بوستان صنوبر و کوشک در دسترس ساکنان محله هستند.
پارک شهرآرا
محله شهرآرا یک بوستان محلی اصلی به اسم پارک شهرآرا دارد که مکان محبوب اهالی برای پیاده‌روی، نیمکت‌نشینی و بازی شطرنج، پینگ‌پونگ، بدنسازی و سرگرمی و بازی کودکان است. این بوستان در سال 92 و در زمینی به مساحت 12 هزار متر ساخته‌شده است.
در این پارک وجود انواع درختان چنار، اقاقیا، نارون، سرولاوسون، سدروس و و باغچه‌های گل، فضای سبز با طراوتی ایجاد کرده است. این پارک نبش خیابان اصلی شهرآرا واقع شده است.
بوستان ستارخان
پارک ستارخان تهران در جنوب محله شهرآرا و در خیابان ستارخان واقع شده و یکی از فضاهای سبز شهری قدیمی تهران است که قدمتش به 50 سال پیش می‌رسد. بوستان وسیع ستارخان، هفت‌هزار متر مربع وسعت و با درختانی متنوع و پرشاخ و برگ و کهنسال، یکی از فضاهای سبز زیبا و بانشاط این محله است.
کاج سدروس، کاج نوئل، سرو، چنار، اقاقیا و زیتون از جمله درختان این بوستان خوش آب و هواست. در آستانه ورود به پارک، تندیسی از ستارخان، سردار جنبش مشروطه ایران با لقب سردار ملی نصب شده که در حکم شناسنامه این پارک است
ویتامینه معجون علی بابا
ویتامینه معجون علی بابا یا پارچ به پارچ، یکی از معجونی‌های معروف تهران است که به خاطر نحوه سرو متفاوت معجون‌هایش به شهرت زیادی رسیده و خیلی از اهالی تهران برای خوردن معجون‌های پر و پیمان و البته حرکات نمایشی فروشنده با لیوان و پارچ معجون به محله شهرآرا و روبه روی پارک شهرآرا می‌آیند.
پیتزا ترنج
رستوران ترنج یکی از فست فودهای قدیمی و معروف در غرب تهران است که در محله شهرآرا قرار دارد و به خوراک های چیزبرگر خاص و خوشمزه‌اش معروف است و یکی از رستوران‌های پرمشتری در غرب پایتخت به شمار می‌آید.
فست فود و پیتزا ترنج در محله شهرآرا خیابان پاتریس لومومبا قرار دارد.
مراکز درمانی محله شهرآرا
در این محله علاوه بر چندین مطب پزشک و کلینیک‌های درمانی و داروخانه‌های متعدد، بیمارستان رسول اکرم هم در دسترس ساکنان محله است که در حقیقت گل سرسبد مراکز درمانی این محله به شمار می‌رود:
بیمارستان رسول اکرم
بیمارستان رسول اکرم مهم‌ترین مرکز درمانی محله شهرآرا، در جنوب این محله و نبش خیابان منصوری واقع شده است. این بیمارستان تخصصی به‌عنوان یک موقعیت پزشکی درمانی مهم در دسترس اهالی این محله قرار دارد که از موقوفات مرحوم باتمانقلیچ است که در سال 1345، حدود 50هزار متر از اراضی طرشت را وقف احداث بیمارستان کرد.
مجموعه درمانی رسول اکرم با ظرفیت 860 تخت بستری، در زمینه‌های مختلف پزشکی فعالیت می‌کند.
درمانگاه دریانیان
درمانگاه خیریه ایرانیان در خیابان پاتریس لومومبا ، جنب درب شرقی اداره گذرنامه در زمینه‌های مختلف تخصصی در خدمت بیماران منطقه غرب تهران است و ساکنان محله شهرآرا نیز از خدمات این درمانگاه بهره می‌برند.
مدارس و مراکز آموزشی محله شهرآرا
محله شهرآرا از نظر مدرسه و مراکز آموزشی هیچ کم و کسری ندارد و مدارس متعددی در پایه‌های مختلف آموزشی دبیرستان و دبستان، از دولتی گرفته تا غیرانتفاعی در دسترس خانواده‌های ساکن شهرآرا هستند. بعضی از مدارس و آموزشگاه‌های شهرآرا به شرح زیر هستند:
- دبستان پسرانه غیر دولتی قدس2 در شهرآرا، خیابان پاتریس لومومبا، کوچه سروناز
- دبستان پسرانه یگانه در خیابان نيايش ، روبروي بيمارستان حضرت رسول
- دبستان دخترانه نامدار خراسانی درخیابان آرش مهر ، خیابان 32
- دبستان دخترانه نهضت اسلامی 1 در خیابان پاتريس لومومبا ، بلوارسروناز
- دبیرستان تزکیه در انتهاي پاتريس لومومبا ، بزرگراه جلال آل‌احمد ، جنب ساختمان بانک کشاورزی
- دبیرستان دخترانه نرجس در خیابان ستارخان، خیابان شهرآرا، خیابان نهم
- دبیرستان دور اول پسرانه آیت الله طالقانی، در خیابان پاتريس لومومبا ، خیابان نسيم
- دبیرستان دخترانه نرجس 2 در شهرآرا، خیابان 13
- آموزشگاه موسیقی پارت در ابتدای پاتریس لومومبا، کوچه تركزاده
- آموزشگاه موسیقی نیامهر در خیابان پاتریس لومومبا، بن‌بست حسین‌پور
- آموزشگاه زبان آریا در خیابان آرش‌مهر
مساجد و اماکن مذهبی محله شهرآرا
محله شهرآرا دارای اماکن مذهبی مختلفی مثل چندین مسجد، حسینه و کلیساست که بزرگترین و معروفترین آنها عبارتند از:
- حسینیه دریانی‌ها در خیابان پاتریس لومومبا، خیابان نگین
- مسجد الزهرا در خیابان شهرآرا، خیابان بیست و پنجم غربی
- حسینیه عشاق الحسین در خیابان ستارخان، کوچه افسر
- کلیسای برادران آشوری خیابان شهرآرا، جنب اداره گذرنامه
- کلیسای پنتی کاستی آشوری در خیابان شهرآرا، نرسیده به خیابان ستارخان
سخن آخر
محله شهرآرا یکی از محله‌های نسبتا قدیمی در غرب تهران است که دسترسی خوبی به نقاط مختلف شهری دارد. این محله که در منطقه دو شهرداری تهران واقع شده، عموما بافتی آپارتمانی دارد و دارای چندین مجتمع مسکونی قدیمی و همچنین نوساز است. قیمت ملک در این محله، در مقایسه با سایر محله‌های منطقه دو تهران مثل سعادت آباد، گیشا و شهرک غرب ارزان‌تر است.
در مجموع محله شهرآرا ، منطقه مسکونی نسبتا دنج و درای امکانات کافی شهرنشینی است که ساکنان آن درعین برخورداری از این امکانات، با توجه به دسترسی‌های اتوبانی می‌توانند به راحتی به دیگر مناطق تهران سفر کنند.
