بانک مرکزی در حالی از کاهش تورم اجاره بهای مسکن در آذرماه خبر داده که همین بانک در گزارش ماهانه بازار مسکن، رشد اجاره بها را ۵۴ درصد اعلام کرده بود.
در روز پنجشنبه ۳۰ دی، بانک مرکزی گزارشی از وضعیت اقتصاد کلان کشور در پایان آذر ماه امسال ارائه داد که در آن نرخ تورم را کاهشی و علت آن را کاهش قابل توجه اجاره بهای مسکن اعلام کرد. در ادامه گزارش‌های اخیر بانک مرکزی از اوضاع بازار مسکن را با هم مرور می‌کنیم:
بانک مرکزی (آذر): رشد اجاره بها در آذر امسال ۵۴%
بانک مرکزی در گزارش خود درباره وضعیت ماهانه بازار مسکن در ماه آذر اعلام کرد: «بررسی شاخص کرایه مسکن اجاره در شهر تهران و کل مناطق شهری در آذرماه سال ۱۴۰۰ نشان دهنده رشد به ترتیب معادل ۲۵۱.۲ و ۵۴.۲ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل است.»
در گزارش این بانک می‌خوانیم: «در آذرماه ۱۴۰۰ در ادامه روند چند ماه اخیر، نرخ تورم متوسط ۱۲ ماهه و نقطه به نقطه با کاهش همراه بودند. در این ماه نرخ تورم ماهانه نیز در ادامه روند دو ماه اخیر و در پی کاهش قابل توجه تورم ماهانه ارزش اجاره مسکن که طی ماه‌های اخیر به عنوان پیشران تورم مطرح بود، با کاهش مواجه شد.»
بانک مرکزی (۶ دی): عامل تورم آبان، اجاره بهای مسکن بود
همچنین بانک مرکزی در گزارش وضعیت اقتصاد کلان کشور در پایان آبان ماه امسال، اعلام کرده بود که اگرچه روند تورم دومین ماه پاییز امسال کاهشی بوده، اما تورم ماهانه آبان امسال به دلیل بالا بودن ارزش اجاره مسکن، همچنان در رقم بالایی قرار داشته است.
بخش بعدی گزارش این بانک بدین ترتیب است:«علی‌رغم اینکه در آبان‌ماه ۱۴۰۰ روند تورم متوسط دوازده ماهه و نقطه به نقطه، همچون ماه گذشته کاهشی بوده، لیکن تورم ماهانه همچنان در سطح نسبتاً بالایی قرار داشته است. عامل اصلی تورم این ماه (با توجه به سهم گروه‌ها در شاخص قیمت مصرف‌کننده)، همچون روند چند ماه اخیر به افزایش نسبتاً بالای قلم “ارزش اجاره مسکن” ارتباط می‌یابد.»
گزارش مرکز آمار از تورم اجاره بهای مسکن
از سوی دیگر مرکز آمار ایران تورم دی ماه را جمعه ۱ بهمن ماه منتشر کرد که براساس آن نرخ تورم نقطه‌ای در دی ماه ۱۴۰۰ به عدد ۳۵.۹ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۳۵.۹ درصد بیشتر از دی ۱۳۹۹ برای خرید یک مجموعه کالاها و خدمات یکسان هزینه کرده‌اند.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نقش اجاره بهای مسکن در تورم دی ماه بسیار آشکار است.
مرکز آمار در گزارش خود نوشته:«در گروه عمده کالاهای غیرخوراکی و خدمات، اجاره بهای واحد مسکونی، در گروه هتل و رستوران، هزینه اقامت در هتل و مسافرخانه و در گروه پوشاک و کفش، انواع پوشاک بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.»
متوسط اجاره بها در تهران؛ متری ۸۴ هزار تومان
براساس اعلام معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی متوسط اجاره بهای هر متر مربع مسکن در تهران در آذر امسال ۸۴ هزار تومان است که به این معنی است مستأجر یک واحد ۵۰ متری در پایتخت باید ماهانه ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و یک واحد ۱۰۰ متری ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان اجاره بها پرداخت کند.
این در حالی است که در مهر ماه سال ۱۳۹۸، متوسط اجاره هر متر مربع واحد مسکونی در تهران ۴۰ هزار تومان بود که رشد بیش از ۱۰۰ درصدی اجاره بها طی دو سال گذشته را شاهدیم.
قیمت مسکن و اجاره بها همبستگی دارند
دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مسکن معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی ۲۵ دی ماه از همبستگی قیمت مسکن و اجاره بها خبر داد بود.
دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه اعلام کرد: «با توجه به همبستگی قیمت مسکن و نرخ اجاره‌بها و رهن، افزایش قیمت مسکن با تأخیر منجر به افزایش قیمت رهن و اجاره اماکن مسکونی شده است.»
در ادامه این گزارش می‌خوانیم:«به عنوان نمونه متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در آذر ماه ۱۳۹۸ بیش از ۱۳.۴ میلیون تومان و این شاخص (متوسط قیمت هر متر مسکن) در آذر ماه امسال (۱۴۰۰) به بیش از ۳۲ میلیون تومان در هر متر رسیده بود که این رشد بیش از ۱۰۰ درصدی و دو برابری همزمان قیمت هر متر مسکن و اجاره بهای آن، مؤید ادعای همبستگی قیمت مسکن و اجاره بهاست.
ادعای بانک مرکزی مبنی بر کاهش اجاره بها صحت دارد؟
مهدی سلطان محمدی، کارشناس اقتصاد مسکن درباره علت نابه سامانی فعلی بازار مسکن گفت:« وضعیت موجود بازار اجاره مسکن، وضعیت غیر منتظره‌ای نیست.»
او افزود: «اجاره بها تا حد زیادی از قیمت مسکن تأثیر می‌پذیرد؛ چرا که اجاره بها، “نرخ بازدهی سرمایه‌گذاری در بخش مسکن” محسوب می‌شود. کسی که ملک خود را اجاره می‌دهد، در عمل یک سرمایه‌گذاری در کالایی به اسم مسکن کرده و بازدهی این سرمایه‌گذاری، همان اجاره مسکنی است که دریافت می‌کند.»
سلطان محمدی ادامه داد: «بنابراین وقتی میزان سرمایه‌گذاری در بخش مسکن افزایش می‌یابد، به این معنا که خریدار باید پول بیشتری برای خرید مسکن بدهد، طبیعتاً متناسب با آن انتظار دارد که اجاره بیشتری هم دریافت کند. گرچه قیمت مسکن در طول ۳ سال اخیر، ۷ تا ۸ برابر شده، اما اجاره بها نمی‌توانست به این سرعت افزایش یابد؛ چون اجاره بها می‌بایست با درآمد خانوارهای طبقات متوسط یا پایین‌تر منطبق می‌شد.»
او ادامه داد:«با توجه به اینکه رشد درآمد خانوارها نمی‌توانست به این سرعت اتفاق بیفتد، بنابراین اجاره بها طول می‌کشید تا خود را منطبق کند؛ همواره این اتفاق رشد با تأخیر اجاره بها به قیمت مسکن رخ می‌دهد؛ مثلاً وقتی در دوره‌های سریع رشد قیمت مسکن قرار داریم، اجاره بها همگام با رشد قیمت مسکن، افزایش نمی‌یابد و از سرعت آن عقب می‌ماند.»
رشد اجاره بها در یکی دو سال آینده هم ادامه دارد
سلطان محمدی گفت:«در دوره‌هایی که رشد قیمت مسکن کند یا متوقف می‌شود، اجاره بها این عقب ماندگی را جبران می‌کند. در یک سال اخیر رشد قیمت مسکن پس از ۳ سال طوفانی، دچار توقف و کندی شد و عملاً ۱۷ تا ۱۸ درصد در یک سال قیمت مسکن رشد داشت که از رقم تورم عمومی که ۴۲ تا ۴۳ درصد است، خیلی عقب تر است که نشان می‌دهد قیمت واقعی مسکن عملاً ۲۵ درصد کاهشی بوده است. قیمت واقعی مسکن به معنای قیمت اسمی مسکن پس از خارج کردن اثر تورمی است.»
او تأکید کرد:« از آنجایی که اجاره مسکن در سال گذشته از رشد قیمت مسکن عقب مانده بود و نتوانست خود را همگام با آن پیش بیندازد، لذا باید انتظار داشته باشیم، اجاره مسکن در یکی دو سال آینده با شیبی تندتر از قیمت مسکن به پیش می‌رود تا کمی از این عقب ماندگی را جبران کند. بنابراین رشد اجاره بها در ماه‌های اخیر قابل پیش بینی بوده و موضوع نگران کننده‌ای نیست.»
منبع: خبرگزاری مهر
