یکی از سردترین نورهایی که در حافظه ما ایرانیان از سال‌های دهه شصت باقی مانده، نور آبی و سرد لامپ‌های مهتابی است. چراغ‌های لوله‌ای شکلی که با زدن دکمه روشن از خواب بیدار شده، بعد از چند چشمک اساسی، روشن می‌شدند. آن هم چه روشن شدنی که می‌توانست منشا استرس و افسردگی شود. حالا دیگر نشانی از آن لامپ‌های مهتابی نیست و انواع و اقسام لامپ‌ها در رنگ‌های مختلف و با میزان مصرف برق مشخص تولید شده و افراد براساس سلیقه و میزان نور دلخواه‌شان می‌توانند نور فضای مورد نظرشان را به رنگ مطلوب‌شان تامین و زیر بار هزینه بالایی هم از این بابت نروند. در این نوشتار با نیکبوم همراه شوید تا اطلاعات مناسبی درباره میزان نور مناسب در خانه کسب کرده و برای این پرسش که برای هرفضایی چه مقدار نور کافی است و چه نوع لامپی مناسب چه فضایی است، پاسخی مناسب بگیرید.
اهمیت نور مناسب در خانه برای چشم‌ها
اولین و مهم‌ترین نکته در انتخاب نور مناسب در خانه این است که نور برای چشم کافی باشد و آزاری به بینایی نرساند. با در نظر گرفتن این اصل، میزان نور مورد نیاز تا حدودی مشخص می‌شود. مثلا در فضایی که مطالعه می‌کنید یا کاری ظریف انجام می دهید که نیاز به روشنایی دارد، استفاده از نور کافی مهم است. برای این منظور نورهای متمرکز موضعی، مثل نور چراغ مطالعه به خوبی می‌تواند مسولیت تامین نور کافی را بر عهده بگیرد. فضایی که کودکان در آن به انجام تکالیف درسی یا مطالعه مشغولند هم شامل این قاعده می‌شود و این فضاها هم نیاز به نور کافی دارند. نور کم، علاوه بر اینکه چشم را در موقع مطالعه و کار ظریف آزار می‌دهد، خواب‌آور است و می‌تواند و حس و حال انجام تکالیف را از سر بچه بپراند.
میزان نور مناسب در خانه چقدر است؟
نور در انرژی و روح بخشی به فضا بسیار تاثیر گذار است. یک فضای روشن که نورپردازی مناسبی داشته باشد، می‌تواند حس و حال محیط را با نشاط کند در حالی که نور کم و نامتناسب با محیط، باعث احساس کسالت و افسردگی می‌شود.
کارشناسان نورپردازی برای هر محیطی یک نور عمومی در نظر می‌گیرند که یک معیار میانگین دارد. به این ترتیب که برای هر12 متر مربع فضا، 15 وات روشنایی لازم است. یعنی اگر فضای نشیمن شما 24 متر است، 30 وات نور برای تامین نورعمومی این فضا کافی خواهد بود. حالا شما این 30 وات را براساس تعداد لامپ‌هایی که در لوستر قرار می‌دهید، تامین می‌کنید.
اما برای نورپردازی در بخشی خاص از محیط، با داشتن یک نور متمرکز، مثل استفاده از یک آباژور یا چراغ مطالعه در کنار مبل، می‌توان نوری اختصاصی برای مطالعه تامین کرد که تنها در مواقع مورد نیاز روشن باشد.
تامین نور در بخش‌های مختلف خانه
نوری مطلوب در فضای آشپزخانه، از میانگین نور عمومی بالاتر است و علاوه بر تامین نور آشپزخانه، می توان از نورهای موضعی هم بهره برد. در سالن نشیمن و محیط پذیرایی هم لوستر منبع ایده‌آلی برای تامین نور است و در عین حال می توان با نورهای موضعی مثل آباژور و چراغ‌های دیواری هم ترکیب سایه روشن و بازی با نور جذابی ایجاد کرد.
نور مناسب اتاق خواب، معمولا کمتر از میانگین نور عمومی درنظر گرفته می شود.
چه لامپی برای چه فضایی مناسب است؟
در حال حاضر بر خلاف گذشته، انواع مختلفی از لامپ براساس نوع کاربرد و میزان مصرف برق در بازار موجود است. لامپ‌های رشته‌ای قدیمی با نور طلایی 40، 60، صد وات و حتی بیشتر، این روزها دیگر خیلی طرفدار ندارند و علت اصلی آن هم مصرف بیش از اندازه برق است. در واقع کارکرد این نوع لامپ‌ها با حباب شیشه‌ای‌شان به این صورت است که بخش بیشتر برق تبدیل به گرما می‌شود.
لامپ هالوژنی:
لامپ‌های هالوژنی معمولاً به عنوان لامپ تزئینی و یا نور مخفی و موضعی متمرکز استفاده می‌شوند. توان آن‌ها بین 3 تا 8 وات است. البته چراغ‌های سقفی هالوژنی روشنایی بیشتری دارند و توان آن‌ها بین 4 تا 30 وات است.
لامپ‌های شمعی و اشکی:
این لامپ‌ها معمولاً در لوسترها یا چراغ‌های دیواری استفاده می‌شوند و توان مصرفی‌شان بین 3 تا 7 وات است.
لامپ‌های سوزنی:
کمترین میزان توان مصرفی را دارند. یعنی بین 2 تا 3 ونیم وات برق مصرف می‌کنند و مصرف اصلی این لامپ‌ها در چراغ‌های مطالعه یا چراغ خواب است .
لامپ ال‌ای‌دی و اس‌ام دی:
این روزها پر استفاده‌ترین و کم مصرف ترین لامپ‌ها در بازار هستند. قیمت‌شان به نسبت بالاتر است اما کم مصرف هستند و با طول عمر و دوام بالا، جزو لامپ‌های مقرون به صرفه هستند. نکته مثبت دیگر آن که، این نوع لامپ‌ها در ساختار سطحی خود سرب و جیوه ندارد و فقط در صورت شکسته شدن جیوه داخل آن درمعرض محیط قرار می‌گیرد.
البته به دلیل اینکه این نوع لامپ گرمایی تولید نمی‌کند، حباب آن از نوع پلاستیکی است و امکان شکستن ندارد.
در صورتی که از لامپ ال‌ای‌دی در محیط زندگی‌تان استفاده می‌کنید، میانگین نورعمومی مورد نیاز برای فضاهای مختلف از این قرار است: آشپزخانه: 60 تا 100 وات، سرویس بهداشتی: 40 تا 60 وات، اتاق خواب: 30 تا 60 وات، اتاق نشیمن: 30 تا 60 وات و اتاق پذیرایی: 60 تا 75 وات.
