محله ستارخان منطقهای معروف و پرتردد در غرب تهران است که میدان صادقیه را به مرکز شهر و میدان توحید وصل میکند. این محله حول خیابان غرب به شرق ستارخان که در گذشته خیابان تاج نام داشت، برپا شده و شکل گرفته است.
ستارخان یک محله مسکونی با امکانات شهرنشینی کامل و در دسترس برای اهالی آن است که در منطقه دو شهرداری تهران قرار گرفته و از محلههای غربی پایتخت به حساب میآید. این محله به شبهای شلوغ خوشمزه و پر نور معروف است.
در خیابان ستارخان، رستورانها و فست فودهای معروف و پرطرفداری مثل کباب ترکی نشاط واقع شده و از همین رو به خیابان خوشمزه و شلوغ مشهور است و با وجود ویترین پرنور فروشگاههای لوستر و لوازم روشنایی، عنوان خیابانی با شبهای روشن را در اختیار دارد.
بخشی از این خیابان هم راسته مغازههای اسپرت کردن ماشین است و صف خودروهای متقاضی اسپرت شدن را در مسیر ستارخان میتوان دید. در این نوشتار با نیک بوم همراه باشید تا در این محله محبوب و معروف غرب تهران قدم بزنیم و ببینیم محله ستارخان به چه دلایلی برای سکونت یا خرید ملک اداری و تجاری مناسب است.
پیشینه محله ستارخان
پیش از اینکه پایتخت در چهار جهت اصلی پیش برود و ماشین شهرسازی، باغ و مزرعهها درنوردد و به فضای شهری تبدیل کند، محله ستارخان بخشی از باغها و کشتزارهای روستای طرشت در غرب و خارج از محدوده شهر تهران بود. پیش از انقلاب با کشیده شدن خیابان پهن و طولانی تاج که میدان آریاشهر (صادقیه فعلی) را به میدان کندی (توحید فعلی) وصل میکند، محله تاج حول این خیابان برپا شد.
از تاج تا ستارخان
خیابان تاج بعد از انقلاب، به خیابان ستارخان که شخصیتی تاریخی و از سرداران مشروطهخواهان است تغییرنام داد. حالا این خیابان، یکی از خیابانهای پر رفت و آمد تهران است که بخش غرب شهر را به مرکز تهران متصل میکند. البته محله ستارخان به خاطر وجود کارخانه برق آلستوم که در این منطقه قرار دارد، به محله آلستوم هم معروف است.
این محله در واقع با ایده ساخت یک منطقه مسکونی با شیوه شهرسازی مدرن شکل گرفت. در سال 1337 حسین زارع یزدی به کمک شریکش احمد اسلامی و همراهی بنیاد پهلوی و فرح دیبا سنگ بنای محله تهرانویلا را گذاشتند. در آن زمان زمینها قطعهبندی و به قطعات ۲۵۰ تا ۳۰۰ متری بخشبندی شد. حسین زارع در آن زمان بیشتر زمینها را به همشهریهای یزدیاش فروخت. خانهها با رویکرد برپایی محلهای مدرن به شکل ویلایی و ساخت هر خانه در میان محوطه خصوصی باز ساخته شد و به همین دلیل محله تهرانویلا نام گرفت.

با این اوصاف محله تهران ویلا، محله تاج، برق آلستوم و ستارخان فعلی در ابتدا، شامل خانههای ویلایی و سه برج بلند ستارخان بود و به مرور زمان بخشهای زیادی از خانههای ویلایی تخریب و به واحدهای آپارتمانی تبدیل شدند.
البته همچنان در کوچه و پسکوچههای این محله میتوان خانههای یک و دو طبقه قدیمی را پیدا کرد که از گزند ساخت و ساز در امان ماندهاند.
محله ستارخان کجاست؟
محله ستارخان در سمت غربی تهران و در منطقه دو شهرداری و در ضلع شرقی فلکه بزرگ صادقیه واقع شده است.
این خیابان از فلکه دوم صادقیه آغاز شده و پس از گذر از میدان اول صادقیه به تقاطع خیابان خسرو، پل بزرگراه یادگار امام، پل ستارخان و سهراه تهرانویلا رسیده و درنهایت به میدان توحید ختم میشود.
ستارخان از شمال به بزرگراه جلالآلاحمد، از جنوب به خیابان آزادی، از غرب به بزرگراه یادگار امام و محله صادقیه و از شرق به بزرگراه چمران و میدان توحید میرسد.
خیابانهای اصلی که از ستارخان منشعب میشوند و محله ستارخان را میسازند، عبارتند از خیابانهای دریاننو، بهبودی، نصرت، حبیبالله، شادمهر، شادمان، شهرآرا، پاتریسلومومبا و خسرو.

دسترسی بزرگراهی ستارخان
خیابان ستارخان یکی از خیابانهای مهم شهر تهران است که داخل محدوده طرح ترافیک قرار ندارد و البته شاهراه دسترسی اهالی غرب تهران به مرکز تهران به شمار میرود.
بخش غربی این خیابان به محله صادقیه و فلکه اول و دوم صادقیه میرسد. ستارخان از طریق فلکه صادقیه به بزرگراههای جناح، اشرفی اصفهانی و شمال غرب و جنوب غرب تهران، از جمله میدان آزادی و بزرگراه تهران-کرج وصل میشود.
از سمت شرق هم خیابان ستارخان با رسیدن به میدان توحید، با دسترسی به بزرگراههای چمران و نواب، به شمال و جنوب شهر تهران هم دسترسی پیدا میکند.
بزرگراه شیخ فضلالله نوری بهعنوان شاهراه ارتباطی شمال به جنوب تهران و بزرگراه یادگار امام دیگر بزرگراه طولانی شمال به جنوب تهران هم از میانه محله ستارخان عبور میکنند.
دسترسی به حمل و نقل عمومی
پایانه تاکسیرانی میدان صادقیه که به تمام مناطق تهران تاکسی دارد، در ابتدای بخش غربی خیابان ستارخان واقع شده است.
در عین حال تاکسیهایی از میدان صادقیه تا میدان توحید و برعکس تردد میکنند.
ایستگاههای متروی صادقیه و توحید، نزدیکترین ایستگاهها به این محله هستند. خطوط اتوبوسرانی متعددی هم از دل این محله قدیمی عبور میکنند.
محلههایی در دل محله ستارخان
ستارخان از سه محله کوچکتر دریان نو، شهرآرا و تهران ویلا تشکیل شده که هر کدام ویژگیهای خود را دارند.
در ادامه این مقاله درباره محلات فرعی که در دل محله ستارخان واقع شدهاند، توضیحاتی اجمالی را ارائه خواهیم کرد:
محله دریاننو
محله دریاننو در جنوب محله و خیابان ستارخان جای گرفته و شامل خیابانهای حبیبالله، یکم و زنجان شمالی است.
تاریخچه این محله به فردی به نام حاج مهدی ابراهیمی دریانی از روستای دریان آذربایجانشرقی برمیگردد.
حاج مهدی که به آبادانی و بنیانگذاری علاقه زیادی داشته، محله را آباد کرده و به همین دلیل اسم زادگاهش دریان را روی این محله گذاشت و چون محله، محلهای جدید به حساب می آمد به نام دریاننو مشهور شد.
دریاننو به نسبت دیگر بخشهای ستارخان، منطقهای پرتردد و شلوغی است.

محله شهرآرا
منطقه شهرآرا در شمال خیابان ستارخان واقع شده و به نسبت محله دریاننو خلوت و کم ترددتر و برای سکونت مناسبتر است.
سنگ بنای این محله در سال 1337 توسط شرکتی ساختمانی به نام شهرآرا با مدیریت مهدی دریانی زده شد.
شهرآرا جزو اولین محلههایی است که با هدف رشد شهرنشینی طولی و با ساخت آپارتمان در تهران شکل گرفت.
شهرآرا از نظر امکانات شهرنشینی مثل بوستان، بیمارستان، مرکز خرید و … محله کاملی است.

محله تهرانویلا
تهرانویلا محلهای قدیمی در شمال خیابان ستارخان است که قدمتش به دهه 1337 میرسد.
در آن زمان حسین زارع یزدی و احمد اسلامی و با همراهی بنیاد پهلوی و فرح دیبا ساخت خانههای ویلایی 200 و 300 متری در این منطقه انجام شد.
خانههای ویلایی شیکی در این منطقه ساخته شدند و به همین دلیل این محله تهرانویلا نام گرفت.
البته در حال حاضر اثر چندانی از آن بافت ویلایینشین باقی نمانده و آپارتمانهای متعددی جای آن ویلاها را گرفتهاند.

مجتمع مسکونی کوی نویسندگان
محله معروف کوی نویسندگان که محل زندگی نویسندگان و چهرههای محبوب مطبوعاتی است در شمال محله تهران ویلای ستارخان قرار دارد.
کوی نویسندگان یک مجتمع مسکونی با 10 هزارمترمربع مساحت، 500 نفر جمعیت دارد و بیشتر ساکنان این کوی، نویسندگان و روزنامهنگاران قدیمی هستند.
برجهای سه قلوی ستارخان
در خیابان ستارخان، بعد از پمپ بنزین شهرآرا، سه برج بلند مسکونی 21 طبقه کنار هم قد کشیدهاند که جزو قدیمیترین ساختمانهای بلندمرتبه مسکونی تهران به شمار میروند.
ساخت برجهای سه قلوی ستارخان در سال 1354، توسط یک شرکت ساخت و ساز اروپایی آغاز شد که البته با وقوع انقلاب این شرکت، کار ساخت را نیمهکاره رها کرد و ادامه ساخت برجهای سهقلوی ستارخان بعد از انقلاب توسط مهندسان ایرانی به پایان رسید. این برجهای سهگانه، در حقیقت 3 برج 21طبقه هستند که در زمینی با مساحت 25هزار متر مربع ساخته شدهاند.
محله ستارخان و راستههای مختلف آن
در امتداد خیابان ستارخان، بورسهای خدماتی مختلفی به چشم میخورند که مهمترین آن، بورس محبوب شکمبازان، یعنی رستورانهای محبوب و پرطرفدار است؛ به علاوه بورس لوسترفروشی ها و بورس اسپورت کردن خودرو هم در این خیابان دیده میشود.
ستارخان راسته خوردنیها
خیابان ستارخان با دارا بودن چندین رستوران و فستفود، یکی از خیابانهای معروف برای شکم گردهاست. اغذیه نشاط و کباب ترکیهای معروف آن و صف و شلوغی هواداران کباب ترکی نشاط، احتمالا سنگ بنای پا گرفتن سایر فستفودها و رستورانها در این خیابان شده است.
در حال حاضر قدم به قدم ستارخان، رستورانها یا شعبهای از رستورانهای معروف تهران را میتوان یافت. اغذیه فست فود و رستوران نشاط، آشکده دارچین، آش و حلیم سید مهدی، هایدای ستارخان، کلیز برگر، عطاویچ، کبابی غدیر، ترنج، مستر دیزی و اژدر زاپاتا فقط چند تا از رستوران و فست فودهای فعال در خیابان و محله ستارخان هستند. بی تردید اغذیه نشاط معروفترین این رستورانهاست:
ساندویچ و اغذیه نشاط
کباب ترکی نشاط را سالهاست که رهگذران ستارخان به دلیل ازدحامی که مشتریان کباب ترکی مقابل آن دارند، میشناسند. گفته میشود امام وردی غفاری، موسس نشاط، بنیانگذار نخستین کباب ترکی و مرغ بریان در ایران بوده است.
این رستوران که پیشینهاش به دهه پنجاه میرسد، چهل سال است که در خیابان ستارخان ساندویچهای دنر کباب را به مشتریانش ارائه میکند.

راسته نور و روشنی ستارخان
فروشگاههای نور و لوستر و روشنایی در خیابان ستارخان بخشی از این خیابان را به بورس این راسته تبدیل کردهاند. فروشگاههایی بزرگ با انواع وسایل و ابزارهای روشنایی، تصویر زیبایی در این محله به وجود آوردهاند که بهخصوص در شبها زیبایی و روشنایی خاصی به این خیابان میبخشد.
این منطقه که از سمت میدان توحید به سمت غرب ستارخان و تا حوالی برق آلستوم ادامه دارد، خیلی از تهرانیها به خصوص اهالی غرب تهران را برای خرید وسایل روشنایی به این منطقه میکشاند.
راسته اسپورتیهای ستارخان
در بخشی از خیابان ستارخان از سمت غرب به شرق، بعد از پل یادگار امام و بازارچه سنتی ستارخان، راسته لوازم اسپرت خودرو شروع میشود.
چندین فروشگاه با اهل فن این حرفه در اینجا به چشم میخورند که در کنار خیابان مشغول به کار هستند و حال و هوای خاصی در خیابان به وجود آوردهاند. در این مغازهها علاوه بر خدمات اسپورت کردن خودرو، مغازههای نصب دزدگیر و ضبط خودرو نیز به چشم میخورند.
مراکز خرید محله ستارخان
در محله ستارخان چندین مرکز خرید بزرگ و کوچک احداث شده که نیازهای مختلف ساکنان محله را برآورده میکنند. یکی از مهمترین این مراکز خرید، بازار سنتی ستارخان است که شهروندان تهرانی، از مناطق مختلف برای خرید وسایل موردنیازشان به آنجا مراجعه مینمایند.
بازار سنتی ستارخان
بازار سنتی ستارخان مهم ترین بازار و مرکز خرید محله ستارخان است که بهدلیل تنوع محصولات و قیمتهای مناسب کالاها، علاوه بر اهالی محله ستارخان مورد توجه سایر اهالی غرب تهران هم قرار دارد و شهروندان تهرانی برای خرید و گشت و گذار به آنجا رجوع میکنند.
بازار سنتی ستارخان زیر پل یادگام امام و بر خیابان ستارخان در سمت شمال و جنوب خیابان گسترده شده و در حال حاضر بیش از 290 واحد تجاری در این بازار در حال فعالیت هستند.
انواع و اقسام پوشاک مردانه، زنانه، بچهگانه، کیف و کفش، لوازم آرایشی و بهداشتی، وسایل و ملزومات خانه و آشپزخانه و… خلاصه هر آنچه که در سبد خرید اهالی نیاز است، در آن یافت میشود. در طبقه دوم بخش شمالی این بازار میتوانید بورس وسایل چوبی مثل سرویس اتاق خواب، مبلمان و … را با قیمت مناسب پیدا کنید.

بازار تره و بار ستارخان
بازار میوه و تره بار بزرگ ستارخان در خیابان خسرو، یک مرکز خرید پر مشتری در بین اهالی ستارخان است. در این بازار انواع میوه و ترهبار، محصولات لبنی، پروتئینی و… با قیمت مناسب در دسترس اهالی ستارخان قرار دارد. در این مرکز، یک شعبه از فروشگاه شهروند نیز دایر است که مشتریان خاص خود را دارد.
فضاهای سبز محله ستارخان
محله ستارخان که روزگاری زمین و کشتزارهای روستای طرشت بوده، محلهای خوش آب و هواست و در گوشه و کنار محله، فضاهای سبز شهری متعددی به چشم میخورد که اهالی محله میتوانند از این فضاها برای پیادهروی، گذران اوقات فراغت و بازی بچهها استفاده کنند.
پارک ستارخان تهران یکی از فضاهای سبز شهری قدیمی تهران است که قدمتش به 50 سال میرسد. بوستان ستارخان، پارکی بزرگ با وسعت هفتهزار متر با درختانی متنوع و پرشاخ و برگ و کهنسال است. کاج سدروس، کاج نوئل، سرو، چنار، اقاقیا و زیتون از جمله درختان این بوستان خوش آب و هواست. در مقابل درب ورودی این پارک، مجسمه ستارخان، سردار جنبش مشروطه ایران با لقب سردار ملی نصب شده که مثل شناسنامه این پارک است. بوستان ستارخان در خیابان ستارخان، خیابان نیایش، جنب خیابان بنفشه قرار دارد.
پارک شهرآرا در محله شهرآرا یک فضای سبز قدیمی و خوشساخت است که دارای استخر و کتابخانه است و اهالی محله را در این فضای سبز مصفا دور هم جمع میکند. پارک شهرآرا در خیابان ستارخان، خیابان شهرآرا قرار دارد.
دیگر پارکهای محله
برخی دیگر از فضاهای سبز شهری ستارخان عبارتند از:
بوستان همیاری (خیابان پاتریس لومومبا، بزرگراه چمران)، بوستان محله (تهران ویلا، خیابان احمد زارع)، بوستان نگین (جنب بزرگراه شیخ فضلالله نوری)، بوستان بهار (دریان نو، خیابان حبیب الله، خیابان کیهان، خیابان بهار)، بوستان دوستان (خیابان زنجان، انتهای کوچه دوستان)
بوستان جوانه (خیابان ستارخان، خیابان صحرایی)، بوستان خوش (توحید، خیابان نیایش، نرسیده به خیابان خوش)، بوستان یاسمن (دریان نو، خیابان زنجان شمالی، خیابان اقبال آشتیانی غربی)، بوستان منتظر (تهران ویلا، خیابان نیایش، خیابان امام منتظر)، بوستان پیام آزادی (خیابان حبیب الله، خیابان پیام آزادی)، بوستان بازیافت تهران (دریان نو، خیابان زنجان شمالی، خیابان تبریزی)، بوستان چمن (دریان نو، خیابان همایون شهر جنوبی، خیابان چمنزار، خیابان چمن)، بوستان یاسمین (پاتریس لومومبا، بزرگراه چمران)، بوستان نسترن (خیابان تیموری، خیابان عموزاده)

مراکز آموزشی محله ستارخان
محله ستارخان از نظر دسترسی به مدرسه و مراکز آموزشی محلهای کامل و بدون کم و کسری است. مدارس متنوع و زیادی از دولتی گرفته تا نمونهمردمی و غیرانتفاعی در پایههای مختلف در این محله وجود دارند و اهالی مشکلی در خصوص به مدرسه فرستادن فرزندانشان در داخل محله مسکونی خود ندارند. این محله همچنین دارای مراکز آموزشی زبان و هنری و فنی حرفهای متنوعی است که مهمترین آنها عبارتند از:
- آموزشگاه زبانهای خارجی ایرانمهر شعبه ستارخان در زمینه آموزش زبانهای انگلیسی، فرانسه، آلمانی، ترکی استانبولی و سایر زبانهای روز دنیا در خیابان ستارخان ابتدای خیابان باقرخان واقع شده است.
- آموزشگاه زبان انگلیسی کانون کودکان برتر ستارخان تقاطع باقرخان.
- آموزشگاه زبان ایران آسیا خیابان ستارخان خیابان حبیب الهی دریان نو.
- آمورشگاه زبان گلوبال در ميدان توحيد ابتداي ستارخان اول كوچه كاج.
- آموزشگاه زبانهای خارجی ایران روس در خیابان ستارخان، خیابان نیایش، روبروی بیمارستان حضرت رسول(ص) پلاک ۹۷.
- آموزشگاه موسیقی هنرمند در زمینه آموزش کلیه سازهای موسیقی سنتی و موسیقی ملی ایرانی و سازهای غربی سازهای فولکلور و محلی، آموزش تخصصی سازهای کوبه ای ایرانی و غربی و آواز و …در خیابان ستارخان ، نبش نيايش ، پلاك 321 .
مراکز درمانی محله ستارخان
علاوه بر چندین ساختمان پزشکان،درمانگاههایی از جمله درمانگاه شبانهروزی پارت و داروخانههای متعدد ستارخان، یک بیمارستان مجهز نیز در این محله وجود دارد که در صورت لزوم، نیازهای درمانی ساکنان آن را برآورده میکند:
بیمارستان رسولاکرم
بیمارستان رسول اکرم مهمترین مرکز درمانی محله ستارخان است که بهعنوان یک موقعیت پزشکی درمانی مهم در دسترس اهالی این محله قرار دارد. این بیمارستان از موقوفات مرحوم باتمانقلیچ است که در سال 1345، حدود 50هزار متر از اراضی طرشت را وقف احداث بیمارستان کرد.
این مجموعه درمانی با ظرفیت 860 تخت بستری و در زمینههای مختلف پزشکی فعالیت میکند. بیمارستان رسول اکرم در خیابان ستارخان، خیابان نیایش، نبش خیابان منصوری واقع شده است.

مراکز ورزشی محله ستارخان
در کنار چندین باشگاه ورزشی در محله ستارخان، مهمترین مجموعه ورزشی این محله، مجموعه توانیر برق آلستوم است که درمورد امکانات آن توضیحاتی اجمالی را ارائه خواهیم کرد:
مجموعه ورزشی توانیر برق آلستوم
مجموعه ورزشی نیروگاه برق آلستوم در محله ستارخان قرار دارد و با امکانات ورزشی به اهالی این منطقه خدمات ارائه میدهد. این مجموعه امکانات ورزشی زیادی مثل استخر، سونا، جکوزی، حوضچه آب سرد، زمین تنیس، فوتسال، هندبال، سالن والیبال، سالن بسکتبال، سالن بدنسازی، سالن ایروبیک و پیلاتس، پارکینگ اختصاصی برای ورزشکاران و … دارد.
این مجموعه دارای امکانات آموزشی و مربی در رشتههای ورزشی است که در خیابان ستارخان، برق آلستوم، خیابان نیرو، نیروگاه برق آلستوم قرار دارد.
اماکن مذهبی محله ستارخان
ستارخان محله بزرگی است و از همین رو مساجد و امکان مذهبی متعددی در این منطقه به چشم میخورد. در محله ستارخان علاوه بر چندین مسجد، یک کلیسا هم واقع شده است. از جمله مهمترین اماکن مذهبی در این محله میتوان به این موارد اشاره کرد:
مساجد تهرانویلا
- مسجد المهدی (تهران ویلا، خیابان ستارخان، خیابان توحیدی)
- مسجد حضرت مهدی (بین پل ستارخان و سهراه تهرانویلا)
اماکن مذهبی شهرآرا
- حسینیه دریانیها در (شهرآرا، خیابان پاتریس لومومبا، خیابان نگین)
- مسجد الزهرا (خیابان شهرآرا، خیابان بیست و پنجم غربی)
- مسجد و حسینیه مکتبالصادق (شهرآرا، خیابان ستارخان)
- کلیسای برادران آشوری (خیابان شهرآرا، جنب اداره گذرنامه)
مساجد دریان نو
- مسجد و حسینیه ائمه بقیع (دریاننو، خیابان همایونپور، خیابان خارک)
دیگر مساجد محله ستارخان عبارتند از:
- مسجد شهدا (سازمان آب، بالاتر از ستارخان، نرسیده به اتوبان شیخ فضل الله نوری)
- مسجد النبی (بزرگراه یادگار امام، خیابان سیادت، خیابان یکم)
- مسجد و کانون فرهنگی توحید (خیابان توحید، خیابان پرچم غربی)
- حسینیه ابوالفضل العباس سرکانی (خیابان شادمهر، خیابان خوشرو، خیابان زنجان شمالی)
- مسجد حضرت امام حسین (خیابان حبیب الله، خیابان چراغعلی)
- حسینیه عشاق الحسین (خیابان ستارخان، کوچه افسر)
- مسجد امام حسن عسکری (توحید، خیابان صالحیان، خیابان لشکریان)
- مسجد حضرت ابوالفضل (خیابان پاتریس لومومبا، خیابان ستارخان، خیابان کوکب)
- مسجد حمزه سیدالشهدا (خیابان شادمهر، خیابان علی تیموری)
- مسجد الشهداء(ستارخان، خیابان علی اندرزگو، خیابان علمداری)
- مسجد حضرت ابوالفضل (ستارخان ، نبش خیابان باقرخان)
- مسجد مکتب الصادق، (خیابان ستارخان، خیابان نیایش)

سخن آخر
محله ستارخان بهعنوان یک محله داخل شهری و پرتردد دارای امکانات متنوع و در دسترس برای اهالیاش است. این محله برای سکونت دارای کوچههای دنج و خلوتی است و در عین حال به دلیل قرار گرفتن در بافت شهری، موقعیت خوبی برای ایجاد دفتر کار و تجاری نیز دارد. ضمن اینکه ستارخان داخل طرح محدوده ترافیک هم نیست.
ستارخان در عین آنکه جزو محلههای قدیمی تهران به شمار میرود، محلهای در حال نوسازی و بازسازی نیز هست و در آن طیف متنوعی از املاک، از خانه ویلایی قدیمی و بازسازی شده گرفته تا آپارتمان نوساز و برج را میتوان یافت.