این روزها با کاهش جابه‌جایی‌ها و آغاز نام‌نویسی طرح نهضت ملی مسکن، تعداد خرید و فروش واحدهای مسکونی کاهش یافته است و در این میان، برخی فروشندگان نیز قیمت‌ها را به شدت کاهش داده‌اند. در این مقاله قصد داریم تا به بررسی تاثیر طرح نهضت ملی مسکن در بازار این روزهای مسکن بپردازیم.
بررسی‌های میدانی حاکی از بازگشت رکود سنگین به بازار خرید و فروش مسکن در روزهای اخیر است و به نظر می‌رسد یکی از دلایل آن، آغاز نام‌نویسی نهضت ملی مسکن است.
تاثیر طرح نهضت ملی مسکن بر بازار مسکن
اگرچه شنیده می شود که این روزها رکود سنگینی در بازار خرید و فروش مسکن حکمفرماست و یکی از دلایل آن، ثبت‌نام طرح نهضت ملی مسکن عنوان شده، ولی نظرات کارشناسان بخش مسکن نیز در این رابطه شنیدنی است.
برخی کارشناسان اقتصاد مسکن معتقدند در کنار سیاست حمایت از تولید مسکن، باید سیاست‌های مالیاتی این بخش از جمله مالیات بر خانه‌های خالی و مالیات بر عایدی سرمایه به طور همزمان اجرا شود تا بازار مسکن از محلی برای حفظ دارایی‌ها و سرمایه‌ای شدن کالای مسکن دور بماند.
معضلی که در سال‌های اخیر، گریبان بخش مسکن را گرفته و فاکتورهای اقتصاد کلان همزمان با کوتاهی دولت‌های یازدهم و دوازدهم در حمایت از سمت عرضه، سبب شد تا قیمت مسکن رشد ۷ برابری ظرف کمتر از ۳ سال به خود ببیند.
استقبال از جهش تولید مسکن نسبت به مسکن ملی
بر اساس اطلاعات منتشره، به طور میانگین تاکنون روزانه ۱۰۰ هزار نفر در سراسر کشور در نهضت ملی مسکن ثبت‌نام کرده‌اند که اگر همین میزان استقبال در مدت یک ماهه اعلام شده ادامه داشته باشد، رکورد ثبت‌نام ۳ میلیون نفری در این طرح شکسته خواهد شد.
تجربه نشان داده همه این حجم تقاضا معمولاً به ساخت و ساز منجر نمی‌شود؛ کما اینکه در ثبت‌نام طرح اقدام ملی مسکن نیز ثبت‌نام‌ها طی ۵ مرحله به بیش از ۲ میلیون متقاضی رسید، اما نهایتاً ۵۳۰ هزار متقاضی واجد شرایط بودند.
البته تفاوت طرح نهضت ملی مسکن با طرح اقدام ملی در یارانه‌ای بودن تسهیلات و حذف برخی موانع ثبت‌نام از جمله امکان نام‌نویسی مجردها یا افرادی که فرم «ج» آنها سبز نیست و پیش از این ملک مسکونی خرید و فروش کرده‌اند (در صورت تصویب در شورای عالی مسکن) احتمال گسترده‌تر شدن دایره شمول متقاضیان را افزایش داده است.
ساخت‌و‌ساز حاشیه‌ای تأثیری در قیمت مسکن تهران ندارد
با این حال حمیدرضا چراغی، فعال بازار مسکن می‌گوید: «استقبال مردم از نهضت ملی مسکن سبب شده تا بازار شهر تهران با رکود و حتی کاهش قیمت مواجه شود، اما تجربه ثبت‌نام مسکن ملی وجود دارد. سیاست دولت حمایت از تولید مسکن در شهرهای حومه‌ای است؛ باید این حمایت به سمت نوسازی بافت‌های فرسوده داخل شهری هدایت شود تا بتواند در کاهش قیمت مسکن در تهران مؤثر عمل کند.»
این فعال بازار مسکن بر این اعتقاد است که کاهش قیمت‌ها نمی‌تواند ناشی از نهضت ملی مسکن باشد، بلکه عمدتاً از کاهش شدید قدرت خرید مسکن خانوارها به دلیل افزایش قیمت بی سابقه نشأت می‌گیرد.
مالکان برخی واحدها تا ۵۰% تخفیف می‌دهند
حمیدرضا چراغی با اشاره به تخفیف‌های ارائه شده از سوی مالکان برای فروش ملک‌هایشان ادامه داد: «به عنوان مثال برخی انبوه‌سازانی که متمایل به احداث ملک در منطقه یک هستند، احتمالاً به دلیل ترس از اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی، حاضر به کاهش قیمت املاک کلید نخورده در این منطقه که تا ۷۰ میلیون تومان در هر متر مربع رسیده بود، به متری ۳۵ میلیون تومان شده‌اند.»
این واسطه ملکی گفت:« در روزهای اخیر فایل‌های فروش مسکن در منطقه یک با تخفیف‌های سنگین برای واحدهای بزرگ متراژ و بالای ۱۰۰ متری که دیرتر به فروش می رسند و مالکان پول لازم هستند، افزایش چشمگیری داشته است؛ به عنوان مثال مالک یک واحد ۱۲۰ متری دو خوابه در قلهک برای فروش به متری ۳۴.۵ میلیون تومان اعلام آمادگی کرده است.»
یک مشاور املاک دیگر نیز گفت: «در حال حاضر بهترین زمان برای خرید مسکن است؛ به دلیل خروج خریداران واقعی از بازار مسکن از یک سو و کاهش تعداد معاملات سرمایه‌ای از سوی دیگر، این خریدار است که در روزهای اخیر به تعیین کننده قیمت تبدیل شده است.»
قیمت‌ها تا پایان سال تغییر نمی‌کند
مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک در پاسخ به این پرسش که آیا ثبت‌نام نهضت ملی مسکن تأثیری بر بازار مسکن و تقاضا در بازار ایجاد کرده است گفت: «ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی بدون شک، تب بازار مسکن را کاهش خواهد داد. بنابراین این اقدام را باید به فال نیک گرفت و قطعاً ثبت‌نام نهضت ملی مسکن می‌تواند به نفع تقاضا در بازار مسکن باشد.»
او در پاسخ به این پرسش که پیش‌بینی‌ها از بازار مسکن چگونه است و آیا قیمت‌ها تحت تأثیر قرار خواهد گرفت گفت: «آنطور که وضعیت کنونی بازار مسکن نشان می‌دهد، قیمت مسکن تا پایان سال بدون تغییر خواهد ماند و جهشی رخ نخواهد داد.»
نام‌نویسی در یک ماه ایجاد رانت می‌کند
قلی خسروی با اشاره به زمان کوتاه نام‌نویسی این طرح گفت:«وضعیت نقل و انتقالات در بازار مسکن نشان می‌دهد که رکود تورمی حاکم است و دلیل آن هم این است که قیمت‌ها به قدری رشد کرده‌اند که متقاضیان مسکن قدرت خرید را در این چند سال از دست داده‌اند و امیدوار هستیم که نهضت ملی مسکن بتواند تا حدودی این قدرت خرید را به متقاضیان مسکن باز گرداند.»
او درباره تأثیر ثبت نام نهضت ملی مسکن بر قیمت‌ها گفت: «به نظر می‌رسد این اقدام بر کاهش تب و تاب بازار مسکن تأثیر مثبت داشته؛ اما نام نویسی در یک ماه ایجاد رانت می‌کند. باید تا پایان این ۴ سال و احداث ۴ میلیون مسکن، سامانه نام‌نویسی باز و ثبت‌نام از متقاضیان ادامه داشته باشد.»
منبع: خبرگزاری مهر
