بنا به گفته واسطه‌های ملکی، مقدمات اجرا و فراخوان برای ثبت‌نام طرح نهضت ملی از متقاضیان، منجر به ایجاد آرامش و انتظارات کاهشی در بازار مسکن شده و به نظر می‌رسد که بازار مسکن متاثر از ثبت‌نام برای طرح جهش تولید و تامین مسکن با تعمیق رکود مواجه شد.
در این راستا، واسطه‌های ملکی از کاهش تا ۳۰ درصدی قراردادهای خرید و فروش نسبت به شهریورماه خبر می‌دهند. گویا قیمت‌های پیشنهادی نیز از ثباتی نسبی برخوردار است و کماکان فروشندگان پول لازم تا ۳۰ درصد تخفیف می‌دهند.
ثبت‌نام طرح نهضت ملی و کاهش انتظارات در بازار
پس از کارهای مقدماتی دولت برای اجرای پروژه طرح جهش تولید و تامین مسکن با هدف‌گذاری ساخت چهار میلیون خانه در چهار سال، در هفته‌های اخیر حضور طرف تقاضا در بازار مسکن مقداری کمرنگ شده است.
وعده دولت برای تولید انبوه مسکن منجر به انتظارات کاهشی در بازار شده و بنا به گفته کارشناسان، فضای کلی بازار به‌خصوص پس از آغاز فرآیند ثبت‌نام در نهضت ملی مسکن آرام شده است.
دو دیدگاه متفاوت نسبت به آینده بازار ملک
در حال حاضر دو دیدگاه متفاوت نسبت به آینده بازار ملک وجود دارد؛ گروهی منتظرند تا با عرضه انبوه مسکن توسط دولت، نرخ‌ها کاهش پیدا کند یا دست کم در محدوده فعلی باقی ماند.
دسته دیگر معتقدند که به دلیل کف‌سازی بازار در نرخ‌های فعلی، اگر دولت نتواند به اهداف خود در ساخت و ساز جامه عمل بپوشاند، قیمت واحدهای موجود، ظرفیت رشد را دارد؛ هرچند به دلیل جهش حدود ۶۰۰ درصدی قیمت مسکن شهر تهران در چهار سال گذشته، رشد سنگین قیمت در نیمه دوم سال محال به نظر می‌رسد.
دولت توان شناسایی واحدهای خالی را ندارد
با اینکه طرح جهش تولید مسکن اثر تعدیل‌کننده‌ای در بازار ایجاد کرده، طولانی شدن فرآیند اعمال مالیات بر خانه‌های خالی، شوک اولیه تخلیه حباب ناشی از این برنامه دولت را از بین برده است.
هم‌اکنون این برداشت در فعالان بازار ملک به وجود آمده که دولت توان شناسایی واحدهای خالی را ندارد. به همین دلیل جنب و جوش مالکان برای عرضه خانه‌های خالی خود به بازار اجاره یا فروش تا حد زیادی فروکش کرده است. گزارش‌های میدانی از محله‌های واقع در شمال و غرب پایتخت حاکی از آن است که عمده مالکان، نگرانی چندانی بابت مالیات بر واحدهای خالی آن هم با روش خوداظهاری فعلی ندارند.
کارشناسان می‌گویند تا زمانی که فشاری به صاحب خانه‌ها وارد نشود از ثبت واحدهای خود در سامانه املاک و اسکان خودداری می‌کنند.
یکی از مشاوران املاک منطقه یک تهران در این خصوص گفته:« با جوی که برای اعمال مالیات بر خانه‌های خالی ایجاد شده، قطعا کسی تا مجبور نشود در سایت ثبت‌نام نمی‌کند. من حتی با یک مورد هم درخصوص درج اطلاعات سکونتی خانوارها در سامانه مواجه نشدم.»
احتمال تمدید مهلت خوداظهاری تا پایان سال جاری
با اینکه وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده اطلاعات واحدهای مسکونی را در اختیار دارد و در صورت عدم ثبت‌نام املاک، آنها به‌عنوان خانه خالی تلقی خواهند شد، به نظر می‌رسد که استقبال چندانی از سامانه املاک و اسکان نشده است؛ تا جایی که معاون وزیر راه و شهرسازی از احتمال تمدید مهلت خوداظهاری تا پایان سال جاری خبر داده است.
این درحالی است که فرصت خانوارها برای ثبت‌نام در سامانه املاک و اسکان در پایان مهرماه به اتمام رسیده، اما کماکان امکان درج اطلاعات در این سامانه وجود دارد. پیش از این هم این مهلت تا ۱۹ خردادماه بود که تا پایان مهرماه تمدید شد.
حباب قیمت در حال تخلیه است
در این میان از بازار مسکن خبر می‌رسد که معاملات کساد شده و حباب قیمت در حال تخلیه شدن است.
یکی از مشاوران املاک در منطقه یک تهران گفت: «بازار مسکن مدتهاست در حالت انتظار و سکون قرار دارد. از دلایل اصلی ایجاد ثبات در بازار، تثبیت نرخ ارز و وعده‌های دولت مبنی بر ساخت سالیانه یک میلیون مسکن است.»
مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک نیز با توصیه به مالکان برای پایین آوردن قیمت مسکن گفت: «بازار نه تنها ظرفیت پرش قیمت ندارد، بلکه بسیاری از نرخ‌های فعلی هم نامتعارف است و نمی‌شود هرکسی هر قیمتی دلش خواست برای آپارتمان خود تعیین کند؛ باید توسط دستگاه‌های ناظر، به نرخ‌های موجود در سامانه‌های ملکی رسیدگی شود.»
کسی خانه متری 100 میلیونی نمی‌خرد
مصطفی قلی خسروی با اشاره به قیمت‌های پیشنهادی که در مناطق شمالی تهران ارائه می‌شود گفت: «متوسط قیمت هر متر خانه در منطقه یک بین ۶۰ تا ۷۰ میلیون تومان است. لذا قیمت‌های بالای ۱۰۰ میلیون تومان فقط در ظاهر است و با این نرخ‌ها خرید و فروش بسیار به ندرت انجام می‌شود. »
او ادامه داد:« وقتی از میانگین متری حدود ۷۰ میلیون تومان صحبت می‌کنیم، یعنی ممکن است واحدهایی با نرخ متری ۵۰ میلیون تومان تا نهایتا ۸۰ میلیون تومان فروخته شوند. عجیب است که مالکان در سایت‌ها قیمت‌های ۱۵۰ میلیون تومان برای هر متر مربع تعیین می‌کنند و این رویه در سامانه‌های ملکی باید توسط دستگاه‌های ناظر رسیدگی شود.»
طرح نهضت ملی در بلندمدت موثر است
آقای قلی خسروی، درباره تاثیرگذاری طرح جهش تولید مسکن که ثبت‌نام آن اخیرا آغاز شده، گفت: «این برنامه‌ها قطعا در بلندمدت موثر خواهند بود و می‌توانند به کنترل بازار املاک کمک کند. اما به هر حال باید در نظر داشت که ساخت و ساز بین ۱.۵ تا ۳ سال طول می‌کشد و توقع اینکه سریعا نرخ‌ها در بازار مسکن پایین بیاید مقداری دور از ذهن است.»
او ادامه داد:« جدا از اثرات اقتصاد کلان بر بازار مسکن، افزایش عرضه و ساخت و ساز می‌تواند به ساماندهی این بازار کمک کند. بنابراین دولت و مجلس، مسیر خوبی را انتخاب کرده‌اند.»
خسروی همچنین درخصوص طرح اجاره‌داری حرفه‌ای گفت:« همین که مردم می‌بینند برنامه‌هایی در بخش ساخت و ساز به منظور اجاره یا واگذاری به صورت مالکیت وجود دارد، در کاهش انتظارات تورمی موثر است. اما همانطور که گفتم حوزه مسکن، یک حوزه دیرپذیر است و اثرگذاری طرح‌ها با فاصله زمانی خود را نشان می‌دهد. بازار مسکن مثل طلا و ارز نیست که یک شبه بالا برود و یک شبه پایین بیاید.»
منبع: ایسنا
